Narcisme

Gisterenochtend kwam ik tijdens het vogelen alweer de eerste narcissen tegen. Onwillekeurig moet ik dan altijd aan het verhaal van Narcissus denken bij het zien van deze bloemen. Weer zo’n bekend figuur uit de Griekse mythologie. Hij is de zoon van een riviergod en bekend om twee redenen. Narcissus is een hartstochtelijk jager en knappe jongeman en heeft vele aanbidsters, maar hij is niet geïnteresseerd in de liefde. Echo is idolaat van Narcissus, maar is eerder gestraft door Hera voor haar niet aflatende kletsen, waardoor Hera haar overspelige echtgenoot Zeus niet goed meer in de gaten kan houden. Echo kan alleen nog de laatste paar woorden van wat iemand tegen haar zegt napraten. Narcissus beledigd haar omdat hij niets van haar wil weten en zij trekt zich terug in een grot.  Weer later versmaad Narcissus voor de zoveelste keer een vrouw, maar ditmaal loopt het fataal af. De vrouw is de godin Aphrodite en zij vraagt de andere goden Narcissus te leren wat het is verliefd te zijn en afgewezen te worden. Wat later ziet Narcissus zijn evenbeeld in een heilige onberoerde vijver en wordt verliefd. Het vergaat hem als allen die een hevige onbeantwoorde liefde meemaken, hij kwijnt weg. In zijn geval tot er niets meer over is van hem dan een bloem.

Mooi verhaal met een zekere tragiek. Hoe vergaat het narcisten? Mensen met een narcistische aanleg vinden zichzelf ook heel bijzonder en laten dit graag merken. Ze willen constant aandacht en bewonderd worden, Ze doen heel charmant, maar zijn niet empathisch en hebben weinig emoties. Ze zijn helaas wel zeer jaloers. Het ego is enorm en de wil tot macht is zeker aanwezig. Het enige dat helpt is ze negeren. Daar kunnen ze niet tegen. Dan verwelken ze. Hoe wordt je narcist? Een narcist heeft een laag zelfbeeld dat hij of zij overcompenseert. Hij of zij gaat zelf geloven dat het nieuwe gedrag klopt, dat hij of zij superieur en heel belangrijk is en bepaalde onvervreemdbare rechten heeft.  Mogelijk is er ook een biologische oorzaak, namelijk een tekort aan serotonine of teveel van het hormoon cortisol. Uiteindelijk kan het ook een slecht gehecht zijn in de jeugd doordat de natuurlijke emotionele behoefte van het kind niet wordt vervuld door de ouders. Het kind voelt zich dan niet gezien.

Het is lastig omgaan met een narcist, wanneer je er een hechte band mee wilt. Echter, ook narcisten komen in types. Zo zitten er introverte, kwetsbare, verborgen en verlegen naturen tussen, maar ook extraverte, openlijk superieure en zich al het sociale verkeer toegeëigende, arrogante types. Met beide lijkt het kwaad kersen eten. Ze eten zelf de beste exemplaren. Wat kan je doen aan je narcistische natuur? Volgens kenners leven we in een narcistisch tijdperk, dus we krijgen er bijna allemaal wat van mee zou je denken. Je kunt in therapie gaan. Er zijn verschillende therapievormen tegenwoordig. Je hoeft niet in een bloem te veranderen.  Psychotherapie kan een keuze zijn. Er wordt meestal gewerkt aan het leren stellen van realistische doelen, het leren verdragen en accepteren van kritiek en het zich leren verplaatsen in de behoeften en gevoelens van anderen. Klinkt goed toch?