Diepe slaap, REM slaap en wakker worden. Je ontwaakt uit een droom en de realiteit is daar. Maar wat is droom en wat is realiteit? De twee lopen soms in elkaar over lijkt het, lijken een zinsbegoocheling:  een Fata morgana of een illusie. Een Fata morgana is een luchtspiegeling, een gevolg van grote temperatuurverschillen in verschillende luchtlagen waardoor er verschillende brekingsindexen (de manier waarop een lichtstraal breekt) ontstaan voor licht en zo een soort spiegel of lens ontstaat. Een illusie is een schijnbare werkelijkheid of een onjuiste interpretatie van de werkelijkheid door foutieve waarneming. De droom zou je kunnen zien als een spiegel. De realiteit is volgens sommige filosofische scholen een illusie, zoals in het solipsisme. Even kort door de bocht denken Plato en Kant bijvoorbeeld dat de realiteit een illusie is. Filosofisch scepticisme ontkent dat de wereld kenbaar zou zijn, de mens is gewoon niet in staat boven zijn gekleurde waarneming te rijzen. Carl Jung schrijft dat de mens nooit om zijn eigen subjectiviteit heen kan bij het waarnemen van het object. Realiteit is wat feitelijk bestaat, beweren weer anderen.

Maar wat is dan de waarheid, datgene waar de vorsende mens op zoek naar is? Waarheid wordt vaak verward met de bestaande of de eigen overtuigingen. Waarheid is het in overeenstemming zijn met de werkelijkheid, maar wat als die werkelijkheid niet gekend kan worden? Het beeld van de ui doemt op. De waarheid, of het werkelijke zou te vinden zijn door als bij een ui alle lagen van af te pellen, de sluiers die het zicht belemmeren als het ware weg te nemen tot men tot de ene oorzaak doordringt, het Ene. Alleen hoe doe je dat? Dat is niet zo eenvoudig lijkt mij. Waarschijnlijk ben je verlicht, bevrijd en of verlost wanneer je dat bereikt hebt. En bestaat er zoiets als het Ene? Het lastige van vragen stellen is dat het tot meer vragen leidt. Voor sommigen is de waarheid vinden, het verlicht worden, na de dood te bereiken, wanneer je laatste adem uitblaast. Op het moment dat je je de leer van het Tibetaanse dodenboek herinnert en jezelf bevrijdt uit de keten van opeenvolgende aardse levens. Maar wat nu wanneer je het licht wilt zien tijdens je aardse leven, wanneer je niet kan wachten om in het aangezicht te staan van de werkelijkheid?

In India hebben ze hun eigen methoden, de hier steeds populairder wordende meditatie en yoga. Een andere goede manier is volgens mij het lezen van boeken over het onderwerp. De boeken die ik WOW boeken noem, die je ogen een stukje openen, een stukje schil wegnemen als het ware. Alleen alleen lezen is niet genoeg. Er zal ook een zekere binding moeten zijn met het aardse. De werkelijkheid zou wel eens een huwelijk tussen hemel en aarde kunnen zijn, waarbij je zelf de huwelijksambtenaar, de priester(es) bent. Wat er na de dood gebeurt weet ik niet, maar misschien is er een weg naar verlichting op aarde door jezelf te kennen.