Volgens kerkvader, theoloog en filosoof Sint Augustinus zijn de twee verderfelijke zondes concupiscentia en superbia de grootste hindernissen voor de mens om waardig te zijn in de ogen van God en om zalig te worden. Concupiscentia het zondige verlangen naar welke vorm van seks dan ook en superbia oftwel hubris, de zonde van hoogmoed. De ware christen moet leren kuis en ootmoedig te zijn. Concupiscentia komt later bij Freud terug als seksuele begeerte en bij Adler als het verlangen naar macht, de machtswil. Wat is het toch dat we ons juist tot die twee in een slecht daglicht staande verlangens aangetrokken voelen?
Volgens Carl Jung wordt de ene mens gekenschetst door een infantiel op zoek zijn naar lust en directe bevrediging van driften, zonder zich te bekommeren om hun sociale rol in de maatschappij. De andere soortgenoot wordt echter gedreven door gevoelens van minderwaardigheid en tot het omzetten van deze in een niets ontziende drang te top te bereiken in het maatschappelijke veld. Deze hooghartigheid ook wel machtsfantasieën kenmerken zich door een lange termijn oogmerk. Een combinatie van de twee binnen een persoonlijkheid komt volgens Carl Jung veel minder voor. Beide zijn voer voor psychologen en kerkvaders door de vele eeuwen heen. Ook in de mythes van het oude Griekenland lijkt alles te draaien om deze twee. Menige sterveling of halfgod wordt gestraft voor een van beide vergrijpen. Denk aan Pan wat betreft zijn niet aflatende begeerte voor de nimfen in het bos, in het bijzonder Syrinx en Icarus die te hoog langs de zon vloog met zijn wassen vleugels.
De trend zet zich door heden ten dage op zowel het materiele als het immateriële vlak. Je hoeft maar vijf minuten op sociale media rond te hangen op internet om te zien wat ik bedoel. Maar is het erg? Is het verwerpelijk? Dat hangt toch heel veel af van het standpunt van waaruit je kijkt, je insteek. Uiteraard valt het waarschijnlijk het meest te billijken vanuit het gezichtspunt van de zondaar, al zijn er, denk aan Augustinus zelf, genoeg zondaars die het heel moeilijk hebben met hunkeringen. Anders wordt het vanuit het tegenoverliggende standpunt, van bovenaf gezien als je wilt. Vanuit de spiritueel geïnspireerde wijze is het iets dat de weg naar verlichting bemoeilijkt. De botsing tussen het individu en zijn omgeving wordt op grotere hoogte sterker gevoeld, blijkbaar. De lagere persoonlijke voorkeuren wegen niet op tegen de hogere levensbeschouwelijke ideeën zo lijkt het.
Het lijkt mij duidelijk dat je energie, aandacht, moed en wat dies meer zij slechts een keer tegelijk kan inzetten. Het is moeilijk zo niet onmogelijk twee meesters te dienen zegt men wel. Ik kan mij voorstellen dat het een het ander in de weg kan staan, maar de keuze is aan een ieder voor zich natuurlijk. Zolang je er maar niemand mee kwetst of pijn doet. Het klinkt misschien heel stichtelijk, deze blog, maar denk er eens over na.