Filosofie

Verlangen is in dit artikel de oorzaak, is de wegverbreider van spiritualiteit. Verlangen is dan het gevolg van een tekort (Plato) bij bijvoorbeeld de man, naar de ander, de vrouw, die in deze dan superieur zou zijn, wanneer het gaat om de wijsheid van de liefde in de meest brede betekenis. Verlangen ook als iets dat verbintenis zoekt en creëert, relaties ontwerpt en bevestigt. Dit als gevolg van de relatie die er ontstaat tussen organen en prikkels, heel concreet is bijvoorbeeld de relatie tussen de hersenen en indrukken, beide zijn ook met een zekere intensiteit. De hersen zijn dan als een samenspel van krachten met een gegeven, wisselend intensiteit, de indrukken zijn als lichtdeeltjes, fotonen die er op botsen. Het lichaam is als machine en is een conglomeraat van processen en krachten dat informatie verzamelt en opslaat. Het lichaam is dan als relatie van krachten (kwaliteiten als verzameling van kwantiteiten) waarvan de werking een open uitkomst heeft, gelijk een kansspel, een tafel met dobbelsteen waarboven iets hangt dat het geheel determineert. De laatste beeldspraak is van Nietzsche in Aldus sprak Zarathoestra.

De existentiële angst voor de liefde creëert een verlangen, er is een verwachting van gelukzaligheid maar er is tevens een besef van de onbereikbaarheid daarvan. Het ego, de kleine rede, bij Nietzsche het product van het materiële, de neurologische processen staan in tegenstelling tot de grote rede, het, zo je wilt goddelijke bewustzijn, dat de ervaringsinformatie in kaart brengt en opslaat.

De rol van gesproken woorden wordt zichtbaar in bijvoorbeeld filosofie, filosofie betekent in het Grieks: houden van wijsheid waarbij filo houden van betekent, en sophia wijsheid. Filosofie begint met een intuïtie, woorden maken er iets anders van. Er zijn beelden die de menselijke staat reflecteren en willen sturen. Een veelheid aan beelden organiseert een idee of concept dat verwoord betekenis draagt dat ondergeschikt wordt aan perceptie. Het universum is een collectie beelden en informatie, die mens daarin ervaart als veranderend omdat zijn lichaam (samenstelsel van krachten) zich beweegt daarbinnen. Verlangen is dan de wil tot  veranderen, de spiritualiteit.

Sensaties generen nieuwe sensaties, nieuwe ideeën nieuwe verlangens en zo kan de spiritualiteit blijven groeien en voor groei blijven zorgen. Dan is er de vrijheid, niet de wil, om een gezichtspunt in te nemen, een standpunt te kiezen van waaruit een dimensie van de aangetroffen waarheid of relatie van verbindingen kan worden ervaren en geïnterpreteerd. Bijvoorbeeld in het verlangen om een filosofie over verlangen te schrijven wordt dan een achterliggende idee over de werking ervan gepositioneerd. Ik denk en het is is dan de scheiding in doen en zijn.

Voor de inspiratie van dit filosofische artikel ben ik dank verschuldigd aan De dynamiek van het bewustzijn door Ko Vos.

Read more

Ooit, in een ver verleden, was er vrouw van ongekende schoonheid en wijsheid in mijn leven die de werkelijke liefde voor de kenbare waarheid in mij deed ontvlammen. En, hoewel of liever doordat ik mij gedroeg als een onbeholpen jager, verloor ik haar na een heftige achtervolging. Zoals Apollo door de liefde voor een nimf, opgewekt door een pijl van Eros, haar achtervolgt door de bossen totdat zij door de riviergod Peneus, wier hulp zij had aangeroepen, in een laurierboom wordt verandert en zijn zoektocht moest staken.

Wie was deze vrouw, de andere, deze belichaming, van de reis, van de ziel, zoals zij veelvuldig voorkomt in de oude Griekse mythen, met Pallas Athene, Artemis of Aphrodite of allen ineen als doel? Achtereenvolgens zijn zij de godin van oorlog en vrede en de filosofie en wijsheid, de godin van de jacht, de wilde natuur en de geboorte, een lichtgodin en de godin van de liefde, schoonheid en vruchtbaarheid. Net als bij Dante Alighieri Beatrijs in zijn Goddelijke Komedie is zij en zijn zij de belichaming van de reis die een man maakt wanneer hij terugkeert in zijn innerlijke belevingswereld nadat hij zijn anima op een vrouw in zijn omgeving heeft geprojecteerd.

Het is het verlangen van de man, of het vrouwelijke in de man, naar het voor hem eeuwig onbereikbare, de ultieme waarheid, die hij niet kan kennen met zijn verstand doch slechts in stilte kan ervaren in liefde opgewekt door schoonheid. Liefde die hem stil doet vallen, zijn handelen verlamt en hem op doet gaan in zijn innerlijke belevingswereld in een reis naar de verre diepten van zijn ziel en uiteindelijk hopelijk de weg naar boven, naar het licht. Helaas is deze vrouw, in ieder geval in de ogen van die man uiteindelijk een wispelturige, onberekenbare koningin, die uiteindelijk voor hem van haar voetstuk valt en verwordt tot zijn Hekate, een ander Griekse godin, meesteres van de magie, de geesten, de maan en de nacht. Uiteindelijk verandert zij in een laurierboom.

Het moge duidelijk zijn dat dit de zoektocht van de man in wording ernstig bemoeilijkt en er zijn er waarschijnlijk vele die de tocht staken. Ik weet dat ik dat deed na twintig stormachtige jaren. Ik begon een nieuw leven meer gericht op materiële zaken en begon uiteindelijk als interieurfotograaf mijn boterham te verdienen. Echter een paar jaar geleden, tijdens corona droogde het werk op. Ik zat thuis en begon te lezen, vooral Jung  en Chinese filosofie. Zo kwam het dat het lot mij riep mijzelf weer in mijn innerlijke wereld te verdiepen en spiritueler te worden. Tot nu toe verloopt deze reis een stuk gelijkmatiger en is het een mooie verdieping van het gelukkige leven dat ik met mijn huidige vriendin heb.

Read more

Gisterenavond zag ik de film Eraserhead van David Lynch. Wat een bizarre cultfilm. Het was eigenlijk meer een horror film. Het leven van de persoon was beklemmend, naargeestig, beangstigend en duister. Het was meer lost in the dream. Het was een nachtmerrie.

De droom leven wil meestal zoveel zeggen als het zogenaamde ultieme leven hebben, een droomhuis, een droomrelatie, de auto van je dromen, de man of vrouw van je dromen in je leven hebben en ondanks alle jaloezie van anderen om je heen gelukkig zijn. Of de droom die je ouders wilde dat je zou leven voor hun leven. Daar doel ik niet op hier en daar wil ik het ook niet over hebben.

Mijn idee van de droom leven is tweeledig. Aan de ene kant ondergedompeld zijn in de illusionaire realiteit, de verzinsels van je verbeelding volgen en aan de ander kant wakker wordend de ene kenbare waarheid zien en daar naar leven. Ik heb het hier al eerder over gehad in mijn blog.

Het gaat om deze tweeledigheid van het bestaan in het universum, de schepping waar wij deel van uitmaken, of je nu de nadruk legt op de evolutionaire benadering of de creationistische leer, het is uiteindelijk één wereld en het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Beide levens kunnen interessant en een gevoel van vervulling geven. Misschien is het ook wel de bedoeling om beide facetten van dit leven te ontwikkelen en door te maken. Het is lastig dat tegelijkertijd te doen, meestal zal het ene dit moment de overhand hebben en dan weer het andere.

Zo zou de oerknal zowel een materieel en een geestelijke begin zijn geweest en zou er zowel de voor ons zichtbare bekende materie als de voor ons onzichtbare donkere materie zijn ontstaan, beide met een vorm van bewustzijn, waarbij de laatste de informatiedrager is van alle kennis in het heelal.

De meest aangewezen weg en de meest harmonische is dan waarschijnlijk toch de weg door het midden. Een leven waarbij je indachtig wat goed is voor beide kanten leeft. Ook hiervan denk ik dat het niet heel makkelijk wordt wanneer je slechts een van de twee dromen leeft in het begin. Eén droom kan al een nachtmerrie zijn, laat staan twee verschillende, elkaar ogenschijnlijk tegensprekend dromen tegelijk leven. Dat lijkt en is vragen om moeilijkheden, maar ik geloof dat het uiteindelijk veel oplevert, wanneer je indachtig beide werelden probeert te leven en te handelen. Leef je droom!

Read more

Is het kunst is een vraag die menigeen misschien bezighoudt. Rare formulering, maar dit komt omdat ik niet weet of dit veel mensen bezighoudt. Zelf vraag ik het mij soms af wanneer ik iets zie dat voor mij de kunstzinnige uiting is van iemands innerlijke (gevoels)wereld of een reconstructie van de wereld om hem of haar heen. Kunst is het gevolg van een projectie, een interpretatie en een schepping in materiële vorm, een schilderij, een foto of een sculptuur. Ik beperk me nu tot een paar uitingen van beeldende kunst. Een foto die ik gemaakt heb hing een dag in het Cobra museum in het kader van een project. De curator die een inleiding hield begon aldus: “Kunst is wat anderen vinden dat het is”. Zijn idee was dat een kunstenaar zijn werk niet zelf kunst kan noemen. Het kan waarschijnlijk wel,  maar ik vind het zelf altijd een beetje raar, maar misschien komt dat omdat ik geen bekend kunstenaar ben.

Er zijn ruwweg twee soorten kunst, figuratieve en abstracte beeldende kunst , hoewel er volgens sommige ook ontaarde kunst is, maar daar ga ik hier niet op in. Figuratief wil zoveel zeggen als naar de natuur. Deze uiting wordt door veel mensen als echte kunst, als vakmanschap gezien. Je hoeft niet veel moeite doen om het te begrijpen. Abstracte kunst is een beleving. Een beleving die vele tegen de borst stuit, die soms als negatief wordt ervaren, een ontkenning van het leven, van de natuur.

De psychologische impact van kunst is mijns inziens enorm. Het is een confrontatie van een subject met een object die of leidt tot vereenzelviging of tot afkeuring. Bij dat laatste denk ik dan aan woede, afgunst en angst meestal samengevat met de woorden: “dat kan mijn kleine neefje ook”. Het mag duidelijk zijn dat het dan meestal over abstracte kunstuitingen gaat. Het wordt ook lelijk gevonden eerder dan figuratieve kunstuitingen die dan eerder saai worden gevonden wanneer ze niet als mooi worden ervaren. Die laatste twee zijn natuurlijk persoonlijke waardeoordelen, die er in wezen niet echt toe doen., behalve voor de persoon die ze uit.

Kunst is een creatief en psychologische proces, een zoektocht van een individu, wanneer het tenminste vrije kunst is, waarbij er toegeleefd wordt naar een climax, een apotheose zo je wilt, die verlossing of bevrijding biedt voor zowel de kunstenaar als de toeschouwer. Er vindt een assimilatie plaats met als gevolg een nieuwe toestand van welbevinden of onbehagen die confronterend werkt en een breuk met het moment ervoor oplevert. Kunst is dus een psychisch omwentelingsproces dat het gevolg is van een ambachtelijke ondernemen. Je zou er ook een spirituele component in kunnen ontwaren, zeker wanneer je je begeeft op het vlak van symbolisme en de inherente betekenis van de schepping die je aanschouwt. Kunst heeft vaak een boodschap, er worden zelfs manifesten geschreven door kunstenaar over hun kunst, denk aan de Stijl, begin vorige eeuw. Kunst wordt dan een soort religie. Het is duidelijk, over wat kunst is is nog niet het laatste gezegd.

Read more

Aan de vooravond van kerstmis is het misschien een mooi moment stil te staan bij de geboorte van het licht, Logos. Het feest dat waarschijnlijk in het oude Romeinse rijk op 25 (!) december gevierd werd, dat van de winterzonnewende, Sol Invictus, de onoverwinnelijke zon. Het feest wordt op het gehele Noordelijk halfrond gevierd, zo ook in bijvoorbeeld Scandinavië waar het bekend is als het Luciafeest, het lichtfeest.

De term Logos – Christos- komt onder andere voor in het Oudgrieks en betekent woord. Er zijn meerdere betekenissen bekent zoals rede, gedachte, taal, leerstelling en logica, om er een paar te noemen. Een gedacht is dat de geboorte van Christus, eigenlijk verwijst naar de geboorte van Logos en meer over een leer tot bevrijding en/of verlossing gaat dan over de zoon van een timmerman. Waarschijnlijk raak ik nu een aantal lezers kwijt, maar zelf vind ik het wel een mooie gedachte, behalve natuurlijk voor die man die zo een gewelddadige dood heeft geleden aan het kruis.

Het kruis was van hout en waarschijnlijk van een pijnboom gemaakt en is heel toevallig een winterharde boom zoals de den en de spar, die we nog kennen van het oude heidense winterfeest. Kerstmis vandaag de dag gaat meer over cadeaus en lekker eten is een veel gehoorde kritische opmerking. Wellicht kan het geen kwaad deze dagen stil te staan bij de kerstgedachte dat het licht voor iedereen bedoeld is en dat we elkaar zouden kunnen respecteren en misschien wel zelfs liefhebben zoals bedoeld in het Nieuwe Testament  zonder dat we direct een geloof belijden of naar de kerk gaan omdat dat van ons wordt verlangd. Ik ben mij goed bewust van het feit dat ik het hier over slechts één mogelijke weg heb en wil niemand beledigen wanneer ik niet alle wegen tot verlichting kunnen zouden leiden noem in deze blog, maar het zou te ver voeren nu.

Ik wens iedereen een heel fijn feest toe of in ieder geval fijne vrije dagen of gewoon wat gezelligheid.

Read more

"En de mensen zouden moeten weten dat uit niets anders dan [uit de hersenen] vreugde, verrukkingen, gelach en verdriet, en verdriet,  moedeloosheid en weeklagen voortkomen. En daardoor verwerven we op een speciale manier wijsheid en kennis, en zien en horen we, en weten we wat vals en wat eerlijk is, wat slecht en wat goed is, wat zoet en wat onsmakelijk is ... en door hetzelfde orgaan worden we gek en ijlen, en angsten en verschrikkingen vallen ons aan... Al deze dingen houden we vol vanuit de hersenen, wanneer deze niet gezond zijn ... Op deze manieren ben ik van mening dat de hersenen de grootste macht over de mens uitoefenen. Dit is de tolk voor ons van die dingen die uit de lucht komen, wanneer [de hersenen] toevallig in een gezonde toestand verkeren." – Hypocrates.

Dat was lang geleden (ca. 460 v.Chr.–370 v.Chr.) in Griekenland. Vandaag de dag weten we veel meer over het menselijk brein, maar de essentie blijft min of meer hetzelfde. Deze grijze massa, dit toppunt van efficiëntie met zijn 100 miljard neuronen en 500 biljoen synapsen stuurt en begeleid ons dagelijks van seconde tot seconde zonder dat we er ons, soms, heel bewust van zijn. Helaas functioneert het brein niet altijd zo als het zou moeten, met heel vervelende gevolgen zoals psychoses, autisme, depressies en wat dies meer zij. Dit zijn natuurlijk maar stickers, in werkelijkheid zijn er processen aan de gang die soms wat extreem zijn en doorslaan in een onbedoelde richting. 

Deze blog wil vooral ideeën onder de aandacht brengen op het gebied van bewustzijn. Er komen meer blogs over het menselijk brein.



Read more

Godhead van Joe Griffin & Ivan Tyrrell, the brain’s big bang is een boek dat precies dat doet. Na het lezen is je leven niet meer hetzelfde. Je hele kijk op het universum, de mens daarin en bewustzijn gaat op de schop. Het is, alleen verkrijgbaar in het Engels, weergaloos geschreven en leest als een pageturner. Ik ga hier zeker op terugkomen.

Read more