Spiritueel

Terwijl het buiten stormt en hard regent, probeer ik rust en balans te vinden om de spirituele weg van het midden te volgen. Bipolair, een linkerhelft in het autisme spectrum en een rechterhelft in het schizofrene spectrum van het brein zijn een bijwerking van creativiteit. Creativiteit van het scheppende, materieel en psychisch leidt tot spiritualiteit. Spiritualiteit is een van de voordelen van de REM staat.

De rechterhelft, de plaats van onder andere de fantasie en emoties, als onderdeel van de grote hersenen, onderdeel van de cerebrale cortex, wordt wanneer het goed gaat gecontroleerd door het rationele, logische denken en analyseren van de linkerhelft. Het corpus collosum – de bundel van zenuwen die de hersenhelften scheidt, ook wel de hersenbalk genaamd, fungeert als een brug of als een blokkade voor de verwerking van informatie. Het schijnt dat bij autisme, dat fysiek uitgedrukt niet slechts op een plek van de hersenen gesitueerd is, maar uit grotere netwerken over langere afstanden bestaat minder banen in deze hersenbalk zichtbaar zijn. Wat eerder een gevolg dan een oorzaak van autisme zou zijn. De idee bestaat dat mensen zonder hersenbalk zouden kunnen functioneren. De twee hersenhelften kunnen dan nog steeds communiceren met elkaar en de hersenen kunnen zich normaal ontwikkelen.

Het lijkt dat er geen excuus is dus om de mogelijkheid de midden weg te bewandelen op te zoeken wanneer je je daar al niet bevindt. Bipolair betekent in de praktijk zoveel als heen en weer te waaien tussen twee uitersten, het ene moment vrolijk, gedreven en optimistisch – wat kan leiden tot een manie – en het andere moment terneergeslagen, apathisch en pessimistisch – ook wel depressie genoemd. Met moment bedoel ik een periode in tijd dat relatief is. De gemoedstoestand waarin iemand zich bevind kan een uur duren, een dag of bijvoorbeeld maanden. Iemand kan dan steeds in dezelfde gemoedstoestand blijven hangen. Een middenweg is hoe dan ook ver te zoeken.

Ook hier kan meditatie, yoga en Mindfulness helpen, naast medicatie die er natuurlijk ook is. Creatieve mensen hebben een grotere kans bipolair te worden dan minder creatieve medemensen. Creativiteit op haar beurt is weer een voorwaarde voor spiritualiteit, voor spiritueel gedrag. Spiritualiteit is bijna altijd een strijd tussen het lichte en het duistere, van twee kanten, een keuze moeten maken voor extremen lijkt het. Maar wat wanneer je de keuze niet maakt en beide laat zijn? De middenweg, de weg van de TAO. De aldus ontstane gelijkmatigheid hoeft zeker niet saai te zijn, maar kan juist een verrijking zijn en mogelijkheden tot ontwikkeling bieden die je misschien nu niet voor mogelijk houdt.

Read more

Gisterenavond zag ik de film Eraserhead van David Lynch. Wat een bizarre cultfilm. Het was eigenlijk meer een horror film. Het leven van de persoon was beklemmend, naargeestig, beangstigend en duister. Het was meer lost in the dream. Het was een nachtmerrie.

De droom leven wil meestal zoveel zeggen als het zogenaamde ultieme leven hebben, een droomhuis, een droomrelatie, de auto van je dromen, de man of vrouw van je dromen in je leven hebben en ondanks alle jaloezie van anderen om je heen gelukkig zijn. Of de droom die je ouders wilde dat je zou leven voor hun leven. Daar doel ik niet op hier en daar wil ik het ook niet over hebben.

Mijn idee van de droom leven is tweeledig. Aan de ene kant ondergedompeld zijn in de illusionaire realiteit, de verzinsels van je verbeelding volgen en aan de ander kant wakker wordend de ene kenbare waarheid zien en daar naar leven. Ik heb het hier al eerder over gehad in mijn blog.

Het gaat om deze tweeledigheid van het bestaan in het universum, de schepping waar wij deel van uitmaken, of je nu de nadruk legt op de evolutionaire benadering of de creationistische leer, het is uiteindelijk één wereld en het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Beide levens kunnen interessant en een gevoel van vervulling geven. Misschien is het ook wel de bedoeling om beide facetten van dit leven te ontwikkelen en door te maken. Het is lastig dat tegelijkertijd te doen, meestal zal het ene dit moment de overhand hebben en dan weer het andere.

Zo zou de oerknal zowel een materieel en een geestelijke begin zijn geweest en zou er zowel de voor ons zichtbare bekende materie als de voor ons onzichtbare donkere materie zijn ontstaan, beide met een vorm van bewustzijn, waarbij de laatste de informatiedrager is van alle kennis in het heelal.

De meest aangewezen weg en de meest harmonische is dan waarschijnlijk toch de weg door het midden. Een leven waarbij je indachtig wat goed is voor beide kanten leeft. Ook hiervan denk ik dat het niet heel makkelijk wordt wanneer je slechts een van de twee dromen leeft in het begin. Eén droom kan al een nachtmerrie zijn, laat staan twee verschillende, elkaar ogenschijnlijk tegensprekend dromen tegelijk leven. Dat lijkt en is vragen om moeilijkheden, maar ik geloof dat het uiteindelijk veel oplevert, wanneer je indachtig beide werelden probeert te leven en te handelen. Leef je droom!

Read more

Dacht ik voorheen bij het woord halleluja toch vooral aan een kerkdienst of God, sinds oudejaarsdag denk ik nu toch vooral aan Leonard Cohen. Die middag heb ik de film Halleluja gezien in die prachtige bioscoop aan het IJ in Amsterdam, Eye. Wat een geweldige film.

De eerste keer dat ik het nummer van de hand van Leonard Cohen hoor is in de uitvoering van John Cale, mijns inziens tot op heden de beste cover. In de film is te zien en te horen dat er heel veel covers van Halleluja zijn gezongen, waarvan die van John Cale, Jeff Buckley en Rufus Wainwright wel de bekendste mogen worden genoemd. De laatste zong in 2016 dit lied met een koor van 1500 zangers.

Er zijn twee versies van Halleluja door Leonard Cohen, de eerste, waar hij zeven jaar aan gewerkt heeft en waarvan iemand in de film, die Leonard Cohen langdurig geïnterviewd heeft, schat dat er 150 coupletten van zijn, en een latere live versie die een stuk ondeugender is. De eerste versie van Cohens lied gaat over zijn liefde tot God, de tweede versie gaat over zijn liefde voor een vrouw. De eerste versie staat genoteerd in ongeveer een tiental schriften, die bewaard zijn gebleven. Leonard Cohen staat er om bekend dat hij lang aan de teksten die hij als gave binnenkrijgt werkt, ze polijst als het ware. Er is een grappige anekdote, ook in de film te zien, dat hij en Bob Dylan en elkaar ontmoeten en uitwisselen hoe lang ze over een nummer doen. Leonard Cohen doet gemiddeld een jaar, Bob Dylan vijf minuten over een lied.

In de film wordt Leonard Cohen uitgebreid geïnterviewd door verschillende mensen en komen er verschillende vrienden, vriendinnen en musici, producers en een platenbaas aan het woord. De toeschouwer krijgt zo een mooi beeld, van vooral Leonard Cohens muzikale leven en een klein kijkje in zijn privé leven. Het levert mooie levensinzichten op zoals de zoektocht naar het licht, de waarheid of God die plotseling ophield omdat die oploste in het niets en eindigde en als afgesloten wordt ervaren. Ook merkt iemand op, naar aanleiding van de vele vragen die Leonard Cohen krijgt over de betekenis van zijn songs, dat het eigenlijk een belediging van de artiest is om naar de betekenis van zijn werk te vragen. Het werk spreekt voor zich.

Een aanrader vind ik deze film, die net draait in de bioscoop hier in Nederland, voor iedereen die interesse heeft in muziek én spirituele zaken. Laat ik dat anders formuleren: “There is a crack (…) that’s where the light gets in”.

Read more

Gisteren had ik het over woede en of we daar in mee moeten gaan. Als van een afstand naar jezelf kijken, naar wat je denkt en voelt, je gedachten(patronen) en je voortrazende emoties observeren kan een heel goede manier zijn om met je woede om te gaan. Je kunt dit observeren, het afstand nemen oefenen. Op internet staan, naast de nodige volgeschreven boeken, manieren waarop je dit kunt oefenen. Een toegankelijke manier om dit te oefenen, ook om de prikkels van buitenaf, de stress die ons huidige leven steeds vaker geeft , is Mindfulness. Dit concept werd eind jaren zeventig van de vorige eeuw  door Zenmeester Thich Nhat Hanh en wetenschapper, en zijn leerling Jon Kabat-Zinn naar het Westen gebracht. Het is een vorm van meditatie waarbij je met bewuste aandacht leert niet (direct) te reageren op lichamelijke en geestelijke sensaties op dat moment, maar in het moment zelf probeert te blijven, zonder in te gaan op wat je ervaart. Het leert je al redelijk snel een Taoïstische levenshouding van acceptatie van positieve en negatieve ervaringen, kortom aanvaarding van wat er is.

Ik kan je bijna horen denken: dat is niks voor mij, ik wil vol in het leven staan, ik wil kunnen genieten met volle teugen en als ik boos wordt dan is dat omdat ik iets onaanvaardbaar vind. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten. Het enige dat er in wezen gebeurt is dat je je bewust wordt van de observing self. De observing self, deze Engelse term wordt meestal onvertaald gebruikt en wil zoveel zeggen als datgene wat bewust is van het bewustzijn. Het afstand kunnen nemen van jezelf en je omgeving. Open staan voor prikkels van van binnenuit en van buitenaf zonder er in mee te gaan, zonder er een oordeel over te vellen, noch verstandelijk, nog gevoelsmatig.

Op internet vind je heel veel Mindfulness trainingen en er zijn ook talloze cd’s in omloop met daarop oefeningen. Ook zijn er talrijke boek over Mindfulness geschreven. Een fijn boek vond ik indertijd Mindfulness, In de maalstroom van je leven door Edel Maex met een nawoord van Jon Kabat Zinn. In het kort komt het er op neer dat je gaat zitten in een voor jou aangename houding en dat je je probeert te concentreren op je ademhaling zonder die te veranderen. Allerlei gedachten zullen voorbij komen en je afleiden, maar telkens ga je weer terug naar je ademhaling. Je kunt beginnen met vijf of tien minuten per dag en het uitbouwen naar drie kwartier.

Misschien denk je dat het onzin is, dat het niet helpt. Een leuk weetje is dan misschien dat ze onderzoek hebben gedaan naar de prefrontale cortex, die betrokken is onder andere bij redenering, problemen oplossen, inschatten en impulsbeheersing, evenals bij de regulatie van emoties in het menselijk brein. Uit dat onderzoek bleek dat deze belangrijke frontale hersenkwab bij mensen die veel mediteren, zoals boeddhistische monniken enorm gegroeid was. Toename van hersenweefsel is mogelijk een indicatie dat een vaardigheid gesitueerd op die plek is toegenomen.

Denk er eens over na.

Read more

Diepe slaap, REM slaap en wakker worden. Je ontwaakt uit een droom en de realiteit is daar. Maar wat is droom en wat is realiteit? De twee lopen soms in elkaar over lijkt het, lijken een zinsbegoocheling:  een Fata morgana of een illusie. Een Fata morgana is een luchtspiegeling, een gevolg van grote temperatuurverschillen in verschillende luchtlagen waardoor er verschillende brekingsindexen (de manier waarop een lichtstraal breekt) ontstaan voor licht en zo een soort spiegel of lens ontstaat. Een illusie is een schijnbare werkelijkheid of een onjuiste interpretatie van de werkelijkheid door foutieve waarneming. De droom zou je kunnen zien als een spiegel. De realiteit is volgens sommige filosofische scholen een illusie, zoals in het solipsisme. Even kort door de bocht denken Plato en Kant bijvoorbeeld dat de realiteit een illusie is. Filosofisch scepticisme ontkent dat de wereld kenbaar zou zijn, de mens is gewoon niet in staat boven zijn gekleurde waarneming te rijzen. Carl Jung schrijft dat de mens nooit om zijn eigen subjectiviteit heen kan bij het waarnemen van het object. Realiteit is wat feitelijk bestaat, beweren weer anderen.

Maar wat is dan de waarheid, datgene waar de vorsende mens op zoek naar is? Waarheid wordt vaak verward met de bestaande of de eigen overtuigingen. Waarheid is het in overeenstemming zijn met de werkelijkheid, maar wat als die werkelijkheid niet gekend kan worden? Het beeld van de ui doemt op. De waarheid, of het werkelijke zou te vinden zijn door als bij een ui alle lagen van af te pellen, de sluiers die het zicht belemmeren als het ware weg te nemen tot men tot de ene oorzaak doordringt, het Ene. Alleen hoe doe je dat? Dat is niet zo eenvoudig lijkt mij. Waarschijnlijk ben je verlicht, bevrijd en of verlost wanneer je dat bereikt hebt. En bestaat er zoiets als het Ene? Het lastige van vragen stellen is dat het tot meer vragen leidt. Voor sommigen is de waarheid vinden, het verlicht worden, na de dood te bereiken, wanneer je laatste adem uitblaast. Op het moment dat je je de leer van het Tibetaanse dodenboek herinnert en jezelf bevrijdt uit de keten van opeenvolgende aardse levens. Maar wat nu wanneer je het licht wilt zien tijdens je aardse leven, wanneer je niet kan wachten om in het aangezicht te staan van de werkelijkheid?

In India hebben ze hun eigen methoden, de hier steeds populairder wordende meditatie en yoga. Een andere goede manier is volgens mij het lezen van boeken over het onderwerp. De boeken die ik WOW boeken noem, die je ogen een stukje openen, een stukje schil wegnemen als het ware. Alleen alleen lezen is niet genoeg. Er zal ook een zekere binding moeten zijn met het aardse. De werkelijkheid zou wel eens een huwelijk tussen hemel en aarde kunnen zijn, waarbij je zelf de huwelijksambtenaar, de priester(es) bent. Wat er na de dood gebeurt weet ik niet, maar misschien is er een weg naar verlichting op aarde door jezelf te kennen.

Read more

Vandaag weer eens geprobeerd iets te regelen via een website op internet. Verkeerde wachtwoord, nieuw wachtwoord aangevraagd en ingevoerd. Helaas moet ik nogmaals een wachtwoord aanvragen om mij onverklaarbare redenen en daarna wordt mijn account geblokkeerd, omdat er teveel niet valide inlogpogingen zijn geweest. Een paar dagen ervoor heb ik al geprobeerd mijn vraag via de telefoon opgelost te krijgen, waarbij na twintig minuten in de wacht zitten, of eerder geïrriteerd rondlopen, tot  twee keer toe de verbinding verbroken werd.

Wat verlang ik op zulke momenten terug naar een leven in de Gouden Era, een in mijn ogen Tolkien-achtige wereld, waar ik in mijn nakie door de bossen kan rennen, terwijl de zon altijd schijnt en het leven mijn toelacht. In een pure pre-maatschappij-achtige oerstaat waarbij ik diep contact ervaar met de natuur: de bomen en planten, de dieren op de grond en in de lucht. Een animistische paradijselijke toestand waarin alles goed en weldadig is en ik niets nodig heb, behalve heerlijk helder sprankelend onbedorven bronwater en onbespoten bessen en ander fruit om van te leven.

Geen zorgen over geld, niet dat ik die nu heb, maar het hele leven lijkt er in deze era toch om te draaien, geen ziektes, geen problemen van medische of psychische aard, geen bezit, geen macht anders dan magische of mystieke. Regelmatig betrap ik mijzelf erop dat ik de wereld en de maatschappij vanuit dit vergezicht de maat neem en dan helemaal klaar ben met het huidige leven in onze westerse maatschappij. Maar ja wat kan ik doen? Ik ben niet zo’n idealist die zich terugtrekt op een afgelegen boerderij aan de rand van Nederland en zijn eigen groente gaat verbouwen. Hoewel ik een heilig respect heb voor de mens die dat wel doet.

Eigenlijk bevind ik mijzelf in een alles of niets situatie. Zwelgend in materialisme met mijn geluidsinstallatie en platenverzameling en mijn fotocamera’s proberen iets van genot te vinden in deze aardse wereld of een totale vlucht in een betere hogere metafysische wereld waar ik geen toegang tot heb. Ik denk dan dat ik misschien wel direct gereïncarneerd ben vanuit mijn eerste jagers-verzamelaarsleven, naar ongeveer halverwege eeuw waarin ik geboren ben dit keer. De overstap is te groot. Er zit niets anders op dan te wachten tot ik dood ga en misschien kan reïncarneren via de schoot van een vrouw die zo’n 14.000 jaar geleden leeft.

Read more

Verbeelding is het begin van schepping. De toegang tot imaginatie, en als gevolg daarvan universeel rationeel denken is tot ons gekomen door REM.

40.000 jaar gelden gebeurde er iets wonderlijks, dat de ontwikkeling mens, Homo sapiens,  totaal veranderd heeft. Mensen konden, ineens zo lijkt het, de REM – Rapid Eye Movement – staat ervaren terwijl ze wakker waren. Zoals je uit je dromen weet produceert REM slaap een zeer krachtige simulatie van een realiteit ervaring. Een droom kan zeer overtuigend zijn. Er is meermalen gezegd dat het leven een toneel is en zo is het ook met onze belevingen in ons brein. Je zou het brein als je eigen theater kunnen beschouwen. De plek waar het allemaal gebeurt.

Het op deze manier ontstane dagdromen 40.000 jaar geleden heeft ertoe geleid dat we kunnen nadenken over wat we ervaren, zien of ons voorstellen. Plotseling kan de mens nadenken en van gedachte wisselen over zaken als verleden, heden en toekomst. Homo sapiens kan plannen maken en de wereld veroveren door samen te werken, afspraken te maken en deze te verwezenlijken via taal, dat niet langer slechts gebruikt wordt voor het waarschuwen voor gevaar. Abstract denken wordt mogelijk en over alles kan van idee gewisseld worden. Een van de dingen die men ontdekt is dat er over de doden gesproken kan worden. Dit op zijn beurt leidt tot de vraag der vragen: wat is de zin van het leven? En is er leven na de dood?

Een andere nieuwe mogelijkheid is de ontdekking van kunst, filosofie en muziek als dragers en verbeeldingen van ervaringen. Helaas is ook de mogelijkheid tot tobben zo ontstaan, wat uiteindelijk tot psychische klachten kan leiden, waarbij het ingebeelde als realiteit wordt ervaren, zoals in een slechte droom. Gelukkig hebben we een linker hersenhelft, die er, kort door de bocht, voor zorgt dat wat de rechter hersenhelft zich voorstelt in de gaten wordt gehouden, als het goed is. Ideeën kunnen zo geanalyseerd, begrepen en in een breder (toekomstig) perspectief geplaatst worden.

De mogelijkheden lijken vooralsnog onbeperkt. Creatief zijn en scheppend bezig zijn zijn geboren.

Read more

In de Nederland is de ijsvogel een symbool van doorzettingsvermogen en vertrouwen in een goede afloop ondanks tegenslagen. In de oude Griekse tijd is het de ijsvogel die tijdens een periode zonder storm en zonder golven boven het water nestelt. Zijn kleuren, blauw van de hemel, groen van alle begroeiing op en bruin van de grond van de aarde. De ijsvogel is daarom van bovenaf moeilijk zichtbaar omdat het blauw van zijn veren dan op een weerspiegeling in het water lijkt en van onderaf omdat hij daar terracottakleurig is.  Het waagt iedere keer zijn leven wanneer het de diepte in duikt voor een visje, want het is geen watervogel en heeft ook geen zwemvliezen. Ook zijn de veren niet vet, anders zou het blijven drijven. Het moet goed opletten en timen om dat ene visje te kunnen vangen. Het beseft dat het wateroppervlak een vertekend beeld geeft en kan de grootte van de vis inschatten, of deze nu aan de oppervlakte of in de diepte zwemt. De ijsvogel is een geduldige visser, het observeert en wacht af.

Read more
NL - EN