De verlossing die plaats vindt als gevolg van het schrijven. De vervreemding van de omgeving in het nu, het losraken van de omgeving, van de mensen om je heen door de fysieke inspanning van schrijven, het bewegen van de pen met de hand over het papier of het typen op een toetsenbord die de schrijver wegrukken uit het door de omgeving ervaren nu, ook wel concentratie of focus genoemd. Het onderdompelen in het nu van de fantasie van de schrijver zelf en de verlossing als proces van catharsis door het schrijven van de inhoud. De introversie, het naar binnen gekeerd zijn, de concentratie op het eigene dat totdat het op papier of op het beeldscherm staat is ook in zekere mate onbekend aan de schrijver zelf totdat het er staat.

Het idee van de dichter dat deze een boodschapper is tussen de wereld der Goden en de wereld der mensen hier op aarde, die verwoordt wat er in beide werelden plaatsvindt, een intermediair, is een klassiek gegeven uit de literatuur door de eeuwen heen. Het proces zelf noemt men wel inspiratie. Ook kan de schrijver beïnvloed worden, als het ware gewekt worden tot het creëren van iets nieuws door wat een andere schrijver, componist, beeldend kunstenaar en/of fotograaf gecreëerd heeft, dat is dan ook inspiratie.

Wanneer de tekst of het gedicht dan af is, of direct na het proces van het schrijven van de eerste opzet heeft er een bevrijding plaatsgevonden, een verlossing zo je wilt. Deze kan op zijn beurt weer door de lezer ervaren worden, zijnde de catharsis, een oud Grieks woord voor de beleving die moest worden opgeroepen door het drama of blijspel dat wordt opgevoerd voor een publiek ten behoeve van dat zelfde publiek in het oude Griekenland en een geschreven verslag was van de fantasie, de kennis en de belevingswereld van de toneelschrijver, dramaturg.

Het reizen ook wel rijzen van de ziel naar de hoogten van de geest vanuit de diepten van het lichaam of het onbewuste naar de vervolmaking in een andere wereld, een andere, nieuwe beleving met het doel te inspireren tot bijvoorbeeld zelfkennis. De vervoering die door de neerschreven of ingetypte schoonheid en/of wijsheid ontstaat geeft op haar beurt weer de aanzet tot een volgende reis. Het lijkt een beetje op reïncarnatie eigenlijk. De ziel, de beleving van het schone of de queeste op zoek naar de waarheid wordt beloont met als gevolg een verder willen ervaren of zoeken.

Na afloop van de opgetekende inspiratie komt de schrijver weer terug in zijn omgeving en is weer aanwezig en herkenbaar voor de mensen daarin. De verlossing is meestal niet iets heel groots, behalve misschien bij een werk als De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri, waarbij ik mij dat zou kunnen voorstellen en waar ik mij de afgelopen weken opnieuw doorheen werk. Ik bedoel dit niet  denigrerend. Het is een prachtig werk, vol schoonheid en vakmanschap dat ook nog eens spannend is, zeker de eerste keer dat ik het las, maar het is zo omvangrijk dat het als een verre reis te ervaren is. Het schrijven van deze blogs leidt ook steevast tot kleine (deel)verlossingen bij mijzelf. Of dit ook zo werkt voor de lezers van mijn blogs weet ik niet omdat ik daar tot op heden geen reacties over heb ontvangen via het formulier onder de door mij geschreven blogs of via het contactformulier op de contactpagina. Voel je vrij dat te doen, je reactie wordt niet automatisch geplaatst.

Read more

Terwijl het buiten stormt en hard regent, probeer ik rust en balans te vinden om de spirituele weg van het midden te volgen. Bipolair, een linkerhelft in het autisme spectrum en een rechterhelft in het schizofrene spectrum van het brein zijn een bijwerking van creativiteit. Creativiteit van het scheppende, materieel en psychisch leidt tot spiritualiteit. Spiritualiteit is een van de voordelen van de REM staat.

De rechterhelft, de plaats van onder andere de fantasie en emoties, als onderdeel van de grote hersenen, onderdeel van de cerebrale cortex, wordt wanneer het goed gaat gecontroleerd door het rationele, logische denken en analyseren van de linkerhelft. Het corpus collosum – de bundel van zenuwen die de hersenhelften scheidt, ook wel de hersenbalk genaamd, fungeert als een brug of als een blokkade voor de verwerking van informatie. Het schijnt dat bij autisme, dat fysiek uitgedrukt niet slechts op een plek van de hersenen gesitueerd is, maar uit grotere netwerken over langere afstanden bestaat minder banen in deze hersenbalk zichtbaar zijn. Wat eerder een gevolg dan een oorzaak van autisme zou zijn. De idee bestaat dat mensen zonder hersenbalk zouden kunnen functioneren. De twee hersenhelften kunnen dan nog steeds communiceren met elkaar en de hersenen kunnen zich normaal ontwikkelen.

Het lijkt dat er geen excuus is dus om de mogelijkheid de midden weg te bewandelen op te zoeken wanneer je je daar al niet bevindt. Bipolair betekent in de praktijk zoveel als heen en weer te waaien tussen twee uitersten, het ene moment vrolijk, gedreven en optimistisch – wat kan leiden tot een manie – en het andere moment terneergeslagen, apathisch en pessimistisch – ook wel depressie genoemd. Met moment bedoel ik een periode in tijd dat relatief is. De gemoedstoestand waarin iemand zich bevind kan een uur duren, een dag of bijvoorbeeld maanden. Iemand kan dan steeds in dezelfde gemoedstoestand blijven hangen. Een middenweg is hoe dan ook ver te zoeken.

Ook hier kan meditatie, yoga en Mindfulness helpen, naast medicatie die er natuurlijk ook is. Creatieve mensen hebben een grotere kans bipolair te worden dan minder creatieve medemensen. Creativiteit op haar beurt is weer een voorwaarde voor spiritualiteit, voor spiritueel gedrag. Spiritualiteit is bijna altijd een strijd tussen het lichte en het duistere, van twee kanten, een keuze moeten maken voor extremen lijkt het. Maar wat wanneer je de keuze niet maakt en beide laat zijn? De middenweg, de weg van de TAO. De aldus ontstane gelijkmatigheid hoeft zeker niet saai te zijn, maar kan juist een verrijking zijn en mogelijkheden tot ontwikkeling bieden die je misschien nu niet voor mogelijk houdt.

Read more

Gisterenavond zag ik de film Eraserhead van David Lynch. Wat een bizarre cultfilm. Het was eigenlijk meer een horror film. Het leven van de persoon was beklemmend, naargeestig, beangstigend en duister. Het was meer lost in the dream. Het was een nachtmerrie.

De droom leven wil meestal zoveel zeggen als het zogenaamde ultieme leven hebben, een droomhuis, een droomrelatie, de auto van je dromen, de man of vrouw van je dromen in je leven hebben en ondanks alle jaloezie van anderen om je heen gelukkig zijn. Of de droom die je ouders wilde dat je zou leven voor hun leven. Daar doel ik niet op hier en daar wil ik het ook niet over hebben.

Mijn idee van de droom leven is tweeledig. Aan de ene kant ondergedompeld zijn in de illusionaire realiteit, de verzinsels van je verbeelding volgen en aan de ander kant wakker wordend de ene kenbare waarheid zien en daar naar leven. Ik heb het hier al eerder over gehad in mijn blog.

Het gaat om deze tweeledigheid van het bestaan in het universum, de schepping waar wij deel van uitmaken, of je nu de nadruk legt op de evolutionaire benadering of de creationistische leer, het is uiteindelijk één wereld en het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Beide levens kunnen interessant en een gevoel van vervulling geven. Misschien is het ook wel de bedoeling om beide facetten van dit leven te ontwikkelen en door te maken. Het is lastig dat tegelijkertijd te doen, meestal zal het ene dit moment de overhand hebben en dan weer het andere.

Zo zou de oerknal zowel een materieel en een geestelijke begin zijn geweest en zou er zowel de voor ons zichtbare bekende materie als de voor ons onzichtbare donkere materie zijn ontstaan, beide met een vorm van bewustzijn, waarbij de laatste de informatiedrager is van alle kennis in het heelal.

De meest aangewezen weg en de meest harmonische is dan waarschijnlijk toch de weg door het midden. Een leven waarbij je indachtig wat goed is voor beide kanten leeft. Ook hiervan denk ik dat het niet heel makkelijk wordt wanneer je slechts een van de twee dromen leeft in het begin. Eén droom kan al een nachtmerrie zijn, laat staan twee verschillende, elkaar ogenschijnlijk tegensprekend dromen tegelijk leven. Dat lijkt en is vragen om moeilijkheden, maar ik geloof dat het uiteindelijk veel oplevert, wanneer je indachtig beide werelden probeert te leven en te handelen. Leef je droom!

Read more

Dacht ik voorheen bij het woord halleluja toch vooral aan een kerkdienst of God, sinds oudejaarsdag denk ik nu toch vooral aan Leonard Cohen. Die middag heb ik de film Halleluja gezien in die prachtige bioscoop aan het IJ in Amsterdam, Eye. Wat een geweldige film.

De eerste keer dat ik het nummer van de hand van Leonard Cohen hoor is in de uitvoering van John Cale, mijns inziens tot op heden de beste cover. In de film is te zien en te horen dat er heel veel covers van Halleluja zijn gezongen, waarvan die van John Cale, Jeff Buckley en Rufus Wainwright wel de bekendste mogen worden genoemd. De laatste zong in 2016 dit lied met een koor van 1500 zangers.

Er zijn twee versies van Halleluja door Leonard Cohen, de eerste, waar hij zeven jaar aan gewerkt heeft en waarvan iemand in de film, die Leonard Cohen langdurig geïnterviewd heeft, schat dat er 150 coupletten van zijn, en een latere live versie die een stuk ondeugender is. De eerste versie van Cohens lied gaat over zijn liefde tot God, de tweede versie gaat over zijn liefde voor een vrouw. De eerste versie staat genoteerd in ongeveer een tiental schriften, die bewaard zijn gebleven. Leonard Cohen staat er om bekend dat hij lang aan de teksten die hij als gave binnenkrijgt werkt, ze polijst als het ware. Er is een grappige anekdote, ook in de film te zien, dat hij en Bob Dylan en elkaar ontmoeten en uitwisselen hoe lang ze over een nummer doen. Leonard Cohen doet gemiddeld een jaar, Bob Dylan vijf minuten over een lied.

In de film wordt Leonard Cohen uitgebreid geïnterviewd door verschillende mensen en komen er verschillende vrienden, vriendinnen en musici, producers en een platenbaas aan het woord. De toeschouwer krijgt zo een mooi beeld, van vooral Leonard Cohens muzikale leven en een klein kijkje in zijn privé leven. Het levert mooie levensinzichten op zoals de zoektocht naar het licht, de waarheid of God die plotseling ophield omdat die oploste in het niets en eindigde en als afgesloten wordt ervaren. Ook merkt iemand op, naar aanleiding van de vele vragen die Leonard Cohen krijgt over de betekenis van zijn songs, dat het eigenlijk een belediging van de artiest is om naar de betekenis van zijn werk te vragen. Het werk spreekt voor zich.

Een aanrader vind ik deze film, die net draait in de bioscoop hier in Nederland, voor iedereen die interesse heeft in muziek én spirituele zaken. Laat ik dat anders formuleren: “There is a crack (…) that’s where the light gets in”.

Read more

Gisteren had ik het over woede en of we daar in mee moeten gaan. Als van een afstand naar jezelf kijken, naar wat je denkt en voelt, je gedachten(patronen) en je voortrazende emoties observeren kan een heel goede manier zijn om met je woede om te gaan. Je kunt dit observeren, het afstand nemen oefenen. Op internet staan, naast de nodige volgeschreven boeken, manieren waarop je dit kunt oefenen. Een toegankelijke manier om dit te oefenen, ook om de prikkels van buitenaf, de stress die ons huidige leven steeds vaker geeft , is Mindfulness. Dit concept werd eind jaren zeventig van de vorige eeuw  door Zenmeester Thich Nhat Hanh en wetenschapper, en zijn leerling Jon Kabat-Zinn naar het Westen gebracht. Het is een vorm van meditatie waarbij je met bewuste aandacht leert niet (direct) te reageren op lichamelijke en geestelijke sensaties op dat moment, maar in het moment zelf probeert te blijven, zonder in te gaan op wat je ervaart. Het leert je al redelijk snel een Taoïstische levenshouding van acceptatie van positieve en negatieve ervaringen, kortom aanvaarding van wat er is.

Ik kan je bijna horen denken: dat is niks voor mij, ik wil vol in het leven staan, ik wil kunnen genieten met volle teugen en als ik boos wordt dan is dat omdat ik iets onaanvaardbaar vind. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten. Het enige dat er in wezen gebeurt is dat je je bewust wordt van de observing self. De observing self, deze Engelse term wordt meestal onvertaald gebruikt en wil zoveel zeggen als datgene wat bewust is van het bewustzijn. Het afstand kunnen nemen van jezelf en je omgeving. Open staan voor prikkels van van binnenuit en van buitenaf zonder er in mee te gaan, zonder er een oordeel over te vellen, noch verstandelijk, nog gevoelsmatig.

Op internet vind je heel veel Mindfulness trainingen en er zijn ook talloze cd’s in omloop met daarop oefeningen. Ook zijn er talrijke boek over Mindfulness geschreven. Een fijn boek vond ik indertijd Mindfulness, In de maalstroom van je leven door Edel Maex met een nawoord van Jon Kabat Zinn. In het kort komt het er op neer dat je gaat zitten in een voor jou aangename houding en dat je je probeert te concentreren op je ademhaling zonder die te veranderen. Allerlei gedachten zullen voorbij komen en je afleiden, maar telkens ga je weer terug naar je ademhaling. Je kunt beginnen met vijf of tien minuten per dag en het uitbouwen naar drie kwartier.

Misschien denk je dat het onzin is, dat het niet helpt. Een leuk weetje is dan misschien dat ze onderzoek hebben gedaan naar de prefrontale cortex, die betrokken is onder andere bij redenering, problemen oplossen, inschatten en impulsbeheersing, evenals bij de regulatie van emoties in het menselijk brein. Uit dat onderzoek bleek dat deze belangrijke frontale hersenkwab bij mensen die veel mediteren, zoals boeddhistische monniken enorm gegroeid was. Toename van hersenweefsel is mogelijk een indicatie dat een vaardigheid gesitueerd op die plek is toegenomen.

Denk er eens over na.

Read more

Geïrriteerdheid kan omslaan in woede. Woede kan een alles verterende emotie worden. Dat is ongezond. Het kan je volledig in beslag nemen en van binnen woeden als een wervelstorm die alles meesleept dat op je weg komt. Van de driftbuien van een klein kind tot de toorn van bovenaf, voor je omgeving is het ook geen pretje. Natuurlijk zijn er ook vormen van geïnstitutionaliseerde woede, maar daar ga ik het hier niet over hebben. Hoe check je woede?

Wanneer je woedend bent gaat je hartslag omhoog, je bloeddruk stijgt en de adrenaline begint te pompen, je komt in de vechtstand. De vechtstand is door de natuur bedacht om je te verdedigen wanneer je territorium wordt binnengevallen. Meestal word je gedwarsboomd, tegengewerkt in een streven of niet voor vol aangezien. Een bedrijf dat je een slecht  product levert en je je geld niet wil teruggeven, de papiermolen van de overheid of een vriend of vriendin die een rot opmerking maakt of je niet ziet zoals je bent. Het zijn zaken waar we terecht, ons enorm over kunnen opwinden. Zolang we niet agressief worden, gaan schoppen of slaan, vloeken of op een andere voor anderen onprettige manier de boosheid proberen te ventileren, lijkt er niet veel aan de hand.

Echter woede kan je verteren, ook wanneer het innerlijk is en blijft. Slapeloze nachten, verziekte vriendschappen en/of relaties, concentratie gebrek, wantrouwen en totale fixatie daar waar afstand nemen, de situatie beschouwen en relativeren al veel lucht zou kunnen geven. Woede lijkt mij een vat vol verkeerd aangekomen prikkels dat op barsten staat, de (over)geprikkeldheid. Irritatie is de volgende stap en uiteindelijk driftbuien en razernij. Het lijkt mij een goed idee, en ik zeg niet dat dat makkelijk is, om in te grijpen voor het uit de hand loopt. Praten over je ongenoegens met de instantie of persoon die de irritatie heeft veroorzaakt kan veel leed besparen. Nogmaals ik beweer niet dat het makkelijk is, alleen denk ik dat het een betere oplossing is.

Soms, echter is woede onderdeel van een patroon, een bijna innerlijke gesteldheid, het gevolg van een dieper, aangeboren lijkt het karakter structuur. Waarschijnlijk is het toch aangeleerd in de vroegste jeugd door slecht voorbeeld of een, misschien wel rampzalige, opvoeding. Helaas is het dan nog steeds de eigen verantwoordelijkheid van een  persoon daar zelf iets aan te doen, met de hulp van anderen indien dat nodig is en kan. Het aloude tot tien tellen werkt dan soms goed.

Woede is mijns inziens een groeiend probleem, waar we meer aandacht aan moeten besteden denk ik, maar dan niet uit de hoogte met een vermanende vinger, blik of een tut tut tut. Ook terug schelden blijkt keer op keer niet de oplossing. Wat wel kan helpen is yoga, ontspanningsoefeningen, sporten en proberen te begrijpen waar de woede vandaan komt, wat het is en hoe je er op een goede manier mee om kunt gaan. Bijvoorbeeld door er een blog over schrijven.

Read more

Context is alles voor sommigen. Maar wat wanneer je context ongevoelig bent of lijkt te zijn?

Hij hult zich in stilzwijgen, geen reactie, helemaal niets en hij maakt niet eens oogcontact. “Wat ben je stil, waar denk je aan? Heb ik iets verkeerds gezegd? Hij zit maar achter zijn computer, hele dagen kan hij met iets bezig zijn, onafgebroken, gefocust, maar mij ziet hij niet staan.” Komt er wel iets binnen?

Context ongevoelig, uiterlijk emotioneel en empathisch blind, maar van binnen gebeurt er van alles. “Tommy can you hear? Tommy can you see me? Tommy can you feel me?” – de rockopera Tommy laat het mooi zien. Waar hoort hij thuis, waar past hij bij?

De huizenhoge golven van gevoel van binnen, de woede, de angst, maar ook de liefde. Explosies. Prikkels, prikkels, prikkels, wat zijn het er veel! Dit is niet te doen! Was hij maar niet zo eerlijk. Eerlijk, zeg maar gerust onbehouwen, onbeschoft en ongevoelig is hij.

Sociaal onhandig is hij, nooit weet hij wat te zeggen, of hoe contact te maken en een hekel aan prietpraat heeft hij. Dingen heel letterlijk nemen, metaforen hebben geen betekenis. Veranderingen zijn uit den boze, alles heeft zijn plek, zijn tijd en zijn ritme. Houdt alles onder controle, zijn omgeving weet er alles van, met zijn geordendheid valt niet te spotten. Control freak. Maar wel heel trouw. Eén op één contact gaat het nog wel, maar met meerdere vrienden erbij is het aan het gesprek deelnemen nauwelijks te doen. Hij valt stil.

Het oog voor details is jaloers makend of toch niet? Waar is het grote plaatje? Waar is het overzicht? Waarom duurt het zo lang voor het kwartje valt?

Hij weet nog precies waar, wanneer hij welke langspeler gekocht heeft en vaak ook wat hij er voor betaalde. Muziek is een wereld apart. Een wereld waar hij tot leven komt.

Buiten de kaders kunnen denken, goed in herkennen van patronen en regelmatige structuren en een perfectionist, nauwkeurig ook. Uren kan hij ergens aan werken tot het goed genoeg is. Of …  is het wel goed genoeg?

Veel vraagtekens. Komt je dat bekend voor? Ken je zo iemand? Laat hem of haar in zijn waarde, zoek er niet teveel achter, hou het rustig. Blijf een beetje voorspelbaar als het kan en verander niet teveel, in ieder geval niet te snel. “See me, feel me, touch me”. Ben jij zo iemand? Probeer er over te praten met iemand die je vertrouwt.

Read more

Diepe slaap, REM slaap en wakker worden. Je ontwaakt uit een droom en de realiteit is daar. Maar wat is droom en wat is realiteit? De twee lopen soms in elkaar over lijkt het, lijken een zinsbegoocheling:  een Fata morgana of een illusie. Een Fata morgana is een luchtspiegeling, een gevolg van grote temperatuurverschillen in verschillende luchtlagen waardoor er verschillende brekingsindexen (de manier waarop een lichtstraal breekt) ontstaan voor licht en zo een soort spiegel of lens ontstaat. Een illusie is een schijnbare werkelijkheid of een onjuiste interpretatie van de werkelijkheid door foutieve waarneming. De droom zou je kunnen zien als een spiegel. De realiteit is volgens sommige filosofische scholen een illusie, zoals in het solipsisme. Even kort door de bocht denken Plato en Kant bijvoorbeeld dat de realiteit een illusie is. Filosofisch scepticisme ontkent dat de wereld kenbaar zou zijn, de mens is gewoon niet in staat boven zijn gekleurde waarneming te rijzen. Carl Jung schrijft dat de mens nooit om zijn eigen subjectiviteit heen kan bij het waarnemen van het object. Realiteit is wat feitelijk bestaat, beweren weer anderen.

Maar wat is dan de waarheid, datgene waar de vorsende mens op zoek naar is? Waarheid wordt vaak verward met de bestaande of de eigen overtuigingen. Waarheid is het in overeenstemming zijn met de werkelijkheid, maar wat als die werkelijkheid niet gekend kan worden? Het beeld van de ui doemt op. De waarheid, of het werkelijke zou te vinden zijn door als bij een ui alle lagen van af te pellen, de sluiers die het zicht belemmeren als het ware weg te nemen tot men tot de ene oorzaak doordringt, het Ene. Alleen hoe doe je dat? Dat is niet zo eenvoudig lijkt mij. Waarschijnlijk ben je verlicht, bevrijd en of verlost wanneer je dat bereikt hebt. En bestaat er zoiets als het Ene? Het lastige van vragen stellen is dat het tot meer vragen leidt. Voor sommigen is de waarheid vinden, het verlicht worden, na de dood te bereiken, wanneer je laatste adem uitblaast. Op het moment dat je je de leer van het Tibetaanse dodenboek herinnert en jezelf bevrijdt uit de keten van opeenvolgende aardse levens. Maar wat nu wanneer je het licht wilt zien tijdens je aardse leven, wanneer je niet kan wachten om in het aangezicht te staan van de werkelijkheid?

In India hebben ze hun eigen methoden, de hier steeds populairder wordende meditatie en yoga. Een andere goede manier is volgens mij het lezen van boeken over het onderwerp. De boeken die ik WOW boeken noem, die je ogen een stukje openen, een stukje schil wegnemen als het ware. Alleen alleen lezen is niet genoeg. Er zal ook een zekere binding moeten zijn met het aardse. De werkelijkheid zou wel eens een huwelijk tussen hemel en aarde kunnen zijn, waarbij je zelf de huwelijksambtenaar, de priester(es) bent. Wat er na de dood gebeurt weet ik niet, maar misschien is er een weg naar verlichting op aarde door jezelf te kennen.

Read more

Is het kunst is een vraag die menigeen misschien bezighoudt. Rare formulering, maar dit komt omdat ik niet weet of dit veel mensen bezighoudt. Zelf vraag ik het mij soms af wanneer ik iets zie dat voor mij de kunstzinnige uiting is van iemands innerlijke (gevoels)wereld of een reconstructie van de wereld om hem of haar heen. Kunst is het gevolg van een projectie, een interpretatie en een schepping in materiële vorm, een schilderij, een foto of een sculptuur. Ik beperk me nu tot een paar uitingen van beeldende kunst. Een foto die ik gemaakt heb hing een dag in het Cobra museum in het kader van een project. De curator die een inleiding hield begon aldus: “Kunst is wat anderen vinden dat het is”. Zijn idee was dat een kunstenaar zijn werk niet zelf kunst kan noemen. Het kan waarschijnlijk wel,  maar ik vind het zelf altijd een beetje raar, maar misschien komt dat omdat ik geen bekend kunstenaar ben.

Er zijn ruwweg twee soorten kunst, figuratieve en abstracte beeldende kunst , hoewel er volgens sommige ook ontaarde kunst is, maar daar ga ik hier niet op in. Figuratief wil zoveel zeggen als naar de natuur. Deze uiting wordt door veel mensen als echte kunst, als vakmanschap gezien. Je hoeft niet veel moeite doen om het te begrijpen. Abstracte kunst is een beleving. Een beleving die vele tegen de borst stuit, die soms als negatief wordt ervaren, een ontkenning van het leven, van de natuur.

De psychologische impact van kunst is mijns inziens enorm. Het is een confrontatie van een subject met een object die of leidt tot vereenzelviging of tot afkeuring. Bij dat laatste denk ik dan aan woede, afgunst en angst meestal samengevat met de woorden: “dat kan mijn kleine neefje ook”. Het mag duidelijk zijn dat het dan meestal over abstracte kunstuitingen gaat. Het wordt ook lelijk gevonden eerder dan figuratieve kunstuitingen die dan eerder saai worden gevonden wanneer ze niet als mooi worden ervaren. Die laatste twee zijn natuurlijk persoonlijke waardeoordelen, die er in wezen niet echt toe doen., behalve voor de persoon die ze uit.

Kunst is een creatief en psychologische proces, een zoektocht van een individu, wanneer het tenminste vrije kunst is, waarbij er toegeleefd wordt naar een climax, een apotheose zo je wilt, die verlossing of bevrijding biedt voor zowel de kunstenaar als de toeschouwer. Er vindt een assimilatie plaats met als gevolg een nieuwe toestand van welbevinden of onbehagen die confronterend werkt en een breuk met het moment ervoor oplevert. Kunst is dus een psychisch omwentelingsproces dat het gevolg is van een ambachtelijke ondernemen. Je zou er ook een spirituele component in kunnen ontwaren, zeker wanneer je je begeeft op het vlak van symbolisme en de inherente betekenis van de schepping die je aanschouwt. Kunst heeft vaak een boodschap, er worden zelfs manifesten geschreven door kunstenaar over hun kunst, denk aan de Stijl, begin vorige eeuw. Kunst wordt dan een soort religie. Het is duidelijk, over wat kunst is is nog niet het laatste gezegd.

Read more

De mens, zoogdieren in het algemeen, hebben de mogelijkheid tot contextueel denken ontwikkeld door bewustzijn, om te voorkomen dat teveel energie verloren gaat met het najagen van onhaalbare neigingen. Deze energiebesparing is nodig omdat ons warmbloedig lichaam veel energie nodig heeft om op een temperatuur van ongeveer 36,8 graden te blijven. Wanneer de mens of het dier bij ieder voorval zijn neiging tot reageren met een actie zou volgen zou hij gauw uitgeput zijn qua energie. Dat dit niet zomaar een mechanische reactie, maar een leerproces is bewijst o.a. het experiment met de hond van Pavlov, die door conditionering wist dat er eten komt wanneer de bel klinkt. Zo kan het gebeuren dat dieren niet zomaar handelen maar wachten tot de kust veilig is, bijvoorbeeld bij het oversteken van een drukke weg.

Uit experimenten blijkt dat de geschiedenis van ervaringen wordt opgeslagen en dat daarvan geleerd kan worden. Er is een systeem ontstaan dat de stroom van onbewuste indrukken afzet tegen gelijke opgeslagen ervaringen en deze peilt. Dit gebeurt in de hersen in de Anterieure Cingulate Gyrus, een witte ceintuur om de hersenbalk in het Limbisch systeem van de hersenen. Dit laatste wordt ook wel het zoogdierenbrein genoemd. Het zoekt uit of een prikkel bewust moet worden, waarna meestal een handeling volgt, die energie kost. Wist je trouwens dat het menselijk brein tot 20% van de dagelijkse energie-inname verbruikt?

De mens of het dier, kan, wanneer de informatie in een context is geplaatst, zelf beslissen of het het nodig vindt energie in een actie te stoppen. Maar wat gebeurt er met als emotie aangevoerde prikkel tot handelen wanneer er geen gevolg aan wordt gegeven? Wordt dat in ergens in het brein opgeslagen? Om te voorkomen dat er een enorm vat aan conflicterende impulsen ontstaat in het brein is er de REM slaap. Tijdens het dromen in de slaap worden onderdrukte impulsen uitgeleefd op een veilige manier doordat de spieren van het lichaam die de beweging uitvoeren ontspannen worden en niet kunnen reageren op de prikkels.

Het hele proces is vergelijkbaar met parallel processing van computers, die natuurlijk een afspiegeling zijn van wat er in de natuur al was, zoals veel uitvindingen. Hoe meer informatie gelijktijdig kan worden verwerkt, hoe groter het brein, wat de theorie dat grote breinen intelligenter zijn kan verklaren. Hoe meer plek om de informatie te gelijker tijd te verwerken hoe meer mogelijkheid dit af te zetten tegen de ervaringsgeschiedenis binnen een bepaalde context. Het lijkt erop dat mensen binnen het autisme spectrum dit in meer of mindere mate minder goed kunnen. Ik schijn zelf mij ergens in het autisme spectrum te bevinden en heb moeite aan te komen, sterker nog ik val heel makkelijk af. Blijkbaar verdoe ik teveel energie met het najagen van bijzaken.

Read more
NL - EN