• FOOD FOR THOUGHT

    FOOD FOR THOUGHT

    De IJsvogel is een geduldige visser. Hij observeert en neemt zijn tijd.

Meestal slapen we goed, maar soms slapen we slecht zoals we dat dan noemen. Dan zijn er slaapcursussen die de helpende hand bieden. Slapen kun je dus blijkbaar ook leren. De een slaapt zodra hij of zij haar bed ‘raakt’ en wordt na acht uur herboren wakker, de ander ligt uren wakker, het zij omdat hij of zij niet in slaap kan komen of niet doorslaapt. Tijdens de diepe slaap hebben we dan de als bekend mag worden verondersteld zijnde REM slaap. Wat is slaap en waarom slapen we?

Tijdens de slaap zijn we in een fase van inactiveit en is ons bewustzijn verandert ten opzichte van het bewustzijn dat we tijdens het waken ervaren. De bedoeling is dat het lichaam uitrust, inclusief de hersenen, waarvan delen het waak-slaap ritme regelen. Dit gebeurt in de hersenstam en de hypothalamus bij mens en dier. Het bewustzijn lijkt volledig afwezig, maar is dat niet, het is wel in een andere staat terechtgekomen. Ik kom op beide terug, maar eerst iets anders. Het slaappatroon dat zich afspeelt in vierentwintig uur is niet voor iedereen gelijk.

Hoeveel slaap men nodig heeft wisselt per persoon en per leeftijdsfase. Meestal hoor je van de professionals in het veld, zoals de huisarts, andere therapeuten, je trainer in de sportschool, maar ook je ouders, dat je acht uur moet slapen per dag. Dat is niet helemaal zo. Acht uur slaap is het gemiddelde aantal uren slaap dat een volwassen mens nodig heeft, of in ieder geval zo ongeveer. Jongeren hebben meer slaap nodig dan volwassenen en ouderen juist minder. De meeste mensen hebben zeven tot negen uur slaap nodig, maar er zijn mensen die slechts vier uur slaap nodig hebben om goed te kunnen functioneren gedurende de dag. In de regel functioneren we overdag en slapen we ’s nachts, maar uitzonderingen in dat ritme zijn er zeker. Sommige mensen werken, deels, ’s nachts en weer anderen draaien het ritme omdat ze dat prettiger vinden, om voor hun plausibele redenen. De maatschappij gaat er echter vanuit dat we ’s nachts onze slaap halen. Criterium is steeds: kun je functioneren met het aantal uren slaap dat je neemt, ben je uitgerust. Zo niet dan heb je te weinig of juist teveel geslapen.

De hersenen spelen hier een belangrijke rol. Slaap is eigenlijk de afwezigheid van activiteit in twee gebieden in, vooral het achterste gedeelte van, de pons, in de hersenstam. De pons is de brug, de verbinding tussen de grote en de kleine hersenen en is onderdeel van het centrale zenuwstelsel. Het achterste gedeelte van de pons regelt de slaap, de ademhaling en smaak. Er zijn drie kernen in de hersenstam die de drie neurotransmitters reguleren die we kennen van de momenten dat we wakker zijn. De bekendste twee zij noradrenaline, een hormoon dat vaak verwart wordt met adrenaline, en serotonine, het bekende zogenoemde gelukshormoon.  De ze houden ons wakker. De bovengenoemde inactiveit doet ons dus in slaap vallen. Tijdens onze slaap verandert ons bewustzijn.

Overdag zorgt ons bewustzijn dat we in contact staan met de wereld om ons heen, in de nacht richt het zich (nog) meer naar binnen. Overdag verwerkt het bewustzijn zintuiglijke prikkels van de omgeving, mensen en voorwerpen en reflecteert op de gedachten, emoties en behoeften van de persoon. Wanneer we slapen zijn we als het ware tijdelijk verlamt en komen we bij diepe slaap in de zogenoemde REM slaap terecht. We dromen dan en kunnen onze spieren die we overdag aanspannen om ons te verplaatsen niet bewegen. REM staat voor ‘Rapid Eye Movement’ omdat er ontdekt is dat onze ogen snel bewegen tijdens het dromen. Er is dan een net zo grote hersenactiviteit als tijdens het waken. De pons, zie hierboven, is dan niet langer verantwoordelijk voor de gezichtszintuigen. De hersenen proberen met alle kracht een samenhang in de chaotische beeldenstroom van de droom te creëren, een verhaal. Dromen zijn goed voor het verwerken van wat er overdag allemaal op ons afkomt en dragen bij aan de verwerking van indrukken maar ook problemen.

Het moge duidelijk zij uit deze summiere beschrijving van slapen dat slapen zeer noodzakelijk is. Wanneer je niet goed slaapt heeft dit vervelende gevolgen voor je functioneren wanneer je overdag waakt en waakzaam moet zijn. Langdurig tekort aan slaap leidt tot uitputting.

Read more

We zien altijd licht. Zonder licht zouden we niets waarnemen en zonder licht zou ik niet kunnen fotograferen. Licht heeft dus bestaansrecht. Zonder licht geen waarneembare materie, al zou die er wel zijn. Sommige van ons zien het licht zoals dat heet, en soms zien we het licht niet of gunnen we een ander het licht in de ogen niet. Licht is dus heel belangrijk. Wat is licht?

Wanneer van kleine deeltjes, de atomen, bij genoeg verhitting de buitenste elektronen op een hoger energieniveau terechtkomen dan het normale niveau en daarna de elektronen terugkeren naar dat lagere energieniveau, wordt de vrijgekomen energie in de vorm van fotonen uitgezonden. De hoeveelheid energie van het foton bepaalt dan de frequentie en daardoor de golflengte en dus de kleur van het licht. Daarover later meer. In een vacuüm, het ons bekende luchtledige zonder materie, reist licht met de snelheid 299 792 458 meter per seconde. Einstein stelt in zijn speciale relativiteitstheorie dat de lichtsnelheid niet afhankelijk is van de bewegingstoestand van de waarnemer ten opzichte van de lichtbron. Verder is in water, lucht, en glas is die snelheid lager.  Die verhouding tussen de snelheid van het licht in een vacuüm en een medium als bijvoorbeeld lucht of glas heet de brekingsindex. Kennis van de brekingsindex is van belang bij het fotograferen van objecten om de reflecties te kunnen inschatten. Een glanzend glazen oppervlakte reflecteert licht anders richting de camera lens dan een zwarte stoffen achtergronddoek. In de praktijk maakt het uit waar de waarnemer of in dit geval de camera zich bevindt ten opzichte van het te fotograferen object in verband met onder welke hoek de reflecties de lens bereiken.

Dat licht van kleur kan verschillen is meestal duidelijker te zien op een lcd scherm van een digitale camera of op een foto genomen met een camera dan met het blote oog. Ons brein zet de waargenomen lichtprikkels om in een soort van wit licht dat een constante lijkt, oppervlakkig gezien. Eigenlijk corrigeert ons brein de waarnemingen van de lichtgevoelige staafjes en kegeltjes in onze oogbol. Met een camera zie je direct dat het licht van gloeilampen warmer is dan dat van tl buizen of het licht buitenshuis, vooral in de schaduw waar het licht blauwer lijkt. Dit komt omdat de camera ook wit licht ‘zoekt’. Meestal lukt dit maar niet altijd. Wanneer de ingebouwde software van de camera de kleurtemperatuur van een lamp meet terwijl de zogenaamde witbalans op daglicht staat, dat van nature een blauwere temperatuur heeft, dan gaat het mis. De foto krijgt dan een goudgele gloed.

Onderzoek heeft uitgewezen dat het brein van blinde mensen ook licht kan waarnemen. Dit gebeurt, onbewust, via fotoreceptoren en niet via de kegeltjes en staafjes in het netvlies. Dit wordt verklaard aan de hand van een defaultnetwerk dat ook actief is wanneer wij niet actief zijn. Er blijft daardoor een kleine hoeveelheid energie aanwezig voor het in de gaten houden van de omgeving. Ongeveer zoals de geringe, maar wel aanwezige, alertheid wanneer je slaapt, zo stel ik mij voor. Licht stimuleert ook onze alertheid in meer of mindere mate dus.

Zou dit kunnen verklaren voor een deel dat wij denken licht te zien wanneer wij in een verhoogde staat van bewustzijn verkeren? Enig zoeken op internet met deze vraag in het hoofd levert veel op over bewustzijn en chakra’s, maar geen antwoord op mijn vraag. Het blijft tot nu schijnbaar een mysterie hoe wij lichtgelovigen licht kunnen ervaren dat niet van de een zichtbare lichtbron, maar een geestelijke bron komt, zoals dat al millennia het geval is.

Read more

Het dal is een laagte tussen twee of meerdere bergen of hoger gelegen delen. Een dal kan een soort van oase zijn of een duistere mistige laagvlakte. Meestal wordt het ervaren als het laatste. Daar ga ik het hier over hebben. Door een dal gaan is vaak een metafoor voor een moeilijke periode doorstaan. Dit kan zijn emotioneel of mentaal, in je gevoelsleven of in je denken. Je voelt je somber, terneergeslagen of zelfs depressief. Of je loopt vast in je dromen en ideeën en komt er niet of moeilijk uit.

Psalm 23:4, verreweg de meest bekende psalm, veel gereciteerd op uitvaarten, vat het als volgt samen: “Zelfs al ga ik door een dal van diepe duisternis, ik vrees geen kwaad, want Gij zijt bij mij; uw stok en uw staf, die vertroosten mij.” Valt opvalt hier zijn de stok en de staf. De staf en de stok zijn symbolen van autoriteit, macht en waardigheid. Denk aan koningen en bijvoorbeeld herders die een kudde hoeden. In ruime zin zijn stokken en staven ook van vegetatieve oorsprong (denk aan takken) en als zodanig symbolen van de immanente kracht van de natuur. Je zou bovenstaande zin dus kunnen interpreteren als: al heb ik het moeilijk op mijn weg – door het dal – ik ben niet bang dat het verkeerd afloopt en heb hoop dat ik uit het dal zal komen door de natuur met zijn eeuwige, steeds weer herstellende cyclus als uitgangspunt. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de vier jaargetijden.

In die zin is door een dal gaan iets nieuws leren en jezelf ontwikkelen, zodat je er beter uitkomt dan je de fase inging. Het afdalen kan op zich al stress of angst geven. Naar beneden gaan is mogelijk enger dan omhoog klimmen. Het afdalen op de fiets van een steile helling kan hard gaan en zeker wanneer er dan ook nog onoverzichtelijke bochten zijn, kan dit de nodige stress opleveren. Het klimmen in de pedalen is dan weer een stuk zwaarder, maar minder beangstigend. Een ander metafoor van het afdalen in een dal is die voor de afdaling in je onbewuste. Ook dit is niet zonder gevaar, al helemaal niet voor de daarin ongeoefende persoon. Er bestaat zelfs het gevaar dat je overspoelt raakt door de, tot dan toe, onbekende inhouden van dat onbewuste. Een geloof in een steunende, helpende kracht kan dan van onmisbare betekenis zijn. Dit hoeft niet de God uit het Oude Testament te zijn. Het kan van alles zijn. Van een professional of vriend(in) in je omgeving, een waardering voor natuurkrachten of een goed boek.

Door een dal gaan kan een hachelijke onderneming zijn voor een enkeling, maar ook een uitdaging met als resultaat een wijze les. Een leuke bezigheid wordt het alleen voor het geoefende individu, die min of meer weet wat hij doet. Uiteindelijk word je dan een geoefende wandelaar voor wie de weg interessanter is dan de uiteindelijke bestemming.

Read more

Een roepende in de woestijn, je kunt er inmiddels waarschijnlijk een oase in diezelfde woestijn mee vullen. Het bekendste voorbeeld is natuurlijk dat van Johannes de Doper, een profeet. De bijbel komt in dit verband met de uitspraak: “ Ik ben de stem van een die roept in de woestijn: Maak de weg van de Heere recht, zoals Jesaja, de profeet, gesproken heeft”. Jesaja (40:3) zegt het als volgt: ”Een stem des roepende in de woestijn: Bereidt den weg des Heeren; maakt recht in de wildernis een baan voor onze God!”. Alsof er een weg is in de woestijn, denk ik dan. Of toch? Het lijkt alsof iedere geloofsheld eerst in de wildernis, oftewel de woestijn, heeft doorgebracht. Andere zeer bekende profeten en geestelijke leiders waren in dit beperkte verband bijvoorbeeld Jezus en Mozes.

Een roepende in de woestijn is iemand naar wie niet geluisterd wordt door de mensen of waar die mensen niet naar willen luisteren. De weg in de woestijn is dan de spirituele ontwikkeling die zo’n wegbereider heeft te gaan voordat hij anderen op zijn pad kan laten volgen. Jezus en Mozes zijn daar heel groot in geworden. Maar ook Boeddha en Lao Tze zijn geen onbekenden op deze plek. Mozes heeft een heel volk geleid en opgevoed in de woestijn, de ideeën van Jezus zijn uitgegroeid tot een wereldreligie van flinke omvang met een flinke vinger in de pap in de westerse wereld. Of dit ooit de bedoeling is geweest, van die zoon van een ambachtsman, valt zeer te betwijfelen.

Iedere persoon die verlicht is weet ervan, goede volgelingen zijn moeilijk te vinden. Het is duidelijk dat iemand die verlicht is, wil schijnen in kleine of grotere kring en dat doet door zijn kennis samen te vatten in woorden en misschien een leer. Daar gaat het al fout. Woorden zijn woorden, ze hebben veel kracht maar het blijven gesproken geformuleerde ideeën. Verlicht zijn heeft ook te maken met voelen, voelen dat iets is, dat iets klopt, een aanname van een verlicht idee om het idee zelf, dat volledig uitkristalliseert in jou. Het kan soms als een echt licht worden ervaren in de persoon of er omheen. Maar draag dat maar eens over. De meeste mensen begrijpen het niet of willen het niet begrijpen, wat hetzelfde is al willen horen.

Ideeën omtrent een weg roepen vaak weerstand op. Er zijn allerlei onoverzienbare consequenties en er komen allerlei, al dan niet moeilijke verantwoordelijkheden bij kijken. Ook vallen er vaak heilige huisjes om, of ze worden zelfs totaal omgeblazen. Bovendien, ik schreef het zojuist al: woorden zijn woorden. Woorden kunnen totaal verkeerd begrepen of uitgelegd worden. Dit kan komen door gebrek aan kennis of inzicht, doordat iets totaal buiten je perceptie of beleving ligt. Een andere mogelijkheid is dat dit met slechte bedoelingen gebeurt om macht, geld of andere voordelen, bijvoorbeeld het bevredigen van seksuele verlangens, te vergaren. In wezen is iedere religie, sekte, school of cult een aftreksel van een in wezen diepzinnige beleving van de ultieme waarheid.

Verlichte mensen zien die waarheid maar blijven vaak roepende in de woestijn. Het recht maken van de weg heeft voor hen zelf veel betekenis en veel duidelijk of minder duidelijke consequenties en geeft hen hopelijk een beter leven, maar of dat voor de mensen om hen heen die hun woorden moeten aanhoren ook geldt blijft een grote vraag.

Read more

Deze theorie van Albert Einstein, waarvan het eerste deel in 1905 door hem werd gepubliceerd, gaat er vanuit dat alles in beweging is ten opzichte van elkaar. Deze versie laat de zwaartekracht buiten beschouwing. Dit is de speciale relativiteitstheorie. Zijn tweede, de algemene relativiteitstheorie, is ook geldig wanneer de zwaartekracht mee wordt genomen. Ik ga je dit laten ervaren aan de hand van voorbeelden.

Lang dacht men dat de aarde een vast punt was op vier enorme zuilen en dat de zon uit een zee omhoog kwam in het oosten en weer onderging in die zee aan het einde van die dag. Anderen dachten dat de aarde plat was en dat het water van de zeeën aan het einde ervan in kosmische oceaan terechtkwam terwijl de zon om de aarde draaide. Inmiddels weten we dat de aarde beweegt, zij draait om haar as en dat de aarde om de zon draait, zoals de maan om de aarde. De maan draait net als de aarde om haar eigen as én om de aarde. De zon op haart beurt beweegt zich met zeer de grote snelheid van ongeveer 300.000 kilometer per seconde door het universum. Over bewegen gesproken! De snelheid waarmee de aarde om de zon draait is 107.200 kilometer per uur. Doordat de afstanden in het heelal zo groot zijn doet het licht er met een snelheid van 299 792 458 meter per seconde een tijdje over de aarde te bereiken. De zon staat ongeveer 150 miljoen kilometer van de aarde. Het licht van de zon doet er 500 seconden, dus acht minuten en twintig seconden over om de aarde te bereiken. Wij zien de zon dus iets meer dan acht minuten later. Ons melkwegstelsel is slechts een van de vele sterrenstelsels die er zijn en die alle in beweging zijn.

Toen Isaac Newton in 1666 zijn appel zag vallen uit de boom en tot zijn theorie over de zwaartekracht kwam, bedacht hij zich ook  dat de maan door die zelfde zwaartekracht om de aarde blijft draaien. Alles in het universum draait ten opzichte van iets anders ten gevolge van zwaartekracht. Terwijl die appel viel en een beweging omlaag maakte draaide, de aarde om zijn as en om de zon.

Wanneer ik met een ander persoon, naast elkaar fietsend, wegfiets uit mijn straat lijkt het of wij beide stilstaan. Vanuit mijn gezichtspunt gezien en vanuit dat van de ander hebben we beide de zelfde beleving die je tegengesteld zou kunnen noemen, daar we beide denken te zien dat de ander stilstaat, of langzamer gaat dan wijzelf terwijl wij in beweging zijn. Naast het feit dat wij beide een vooruitgaande beweging maken, bewegen onze benen en draait de aarde, waardoor wij er niet afvallen terwijl we fietsen. Ook is de ander voor mij de persoon van een fractie van een milliseconde geleden, door de afstand tussen ons beide.

Met relativiteit wordt dus eigenlijk bedoeld dat natuurkundige wetten nooit afhankelijk kunnen zijn van de snelheid waarmee de waarnemer zich voortbeweegt; het enige dat je kunt meten, is de relatieve snelheid tussen het ene object en het andere. De waarnemer ben ik dan bijvoorbeeld fietsend door de stad. Een waarnemer is echter niet één dimensionaal, maar een stelsel van een x, y én een z- as in drie loodrecht op elkaar staande richtingen.  dat op elke denkbeeldig punt een waarneming kan verrichten. Er lijkt geen tijd te zijn. De actie is volledig in het nu lijkt het omdat de afstanden te klein zijn vergeleken met de lichtsnelheid.

De illusie is dus het idee dat jij of de aarde een vast punt zijn, waar iets omheen of langs beweegt. Wanneer ik het idee heb dat ik mij voortbeweeg staat de andere fietser stil in mijn beleving, wanneer ik echter zie dat de ander beweegt ten opzichte van de straat en de huizen erlangs, dan lijkt of ik stil sta. Ik hoop de relativiteitstheorie iets verduidelijkt te hebben.

Read more

Van de week bladerde ik door de Dikke Van Dale, het woordenboek van de Nederlandse taal op zoek naar de betekenis van een woord, toen mijn oog viel op het woord ‘hart’, of liever gezegd de drie kolommen uitleg die er bij staan. Op anderhalve pagina worden de zestien betekenissen, verdeeld over drie hoofdgroepen, beschreven. Een mooi moment om zelf eens aandacht te besteden aan het hart in deze blog lijkt mij. Ik ga hier in op 1. Het hart als orgaan, 11. Het hart als zetel van de liefde en 12. Het hart als zetel van verlangen, om de indeling van de Van Dale aan te houden.

“Het hart (Lat. ‘cor’, Gr. ’kardia’), holle spier in de borst van mensen en hogere dieren, die met de bloedvaten in verbinding staat en het uitgangspunt is van de bloedsomloop, die door de pulserende beweging ervan gaande wordt gehouden.”

Dat is één benadering. Wat mij opvalt zijn de woorden ‘hol’, ‘verbinding’ en ‘beweging’. Als zetel van de liefde zal ik het hart niet snel hol noemen, maar het woord verbinding en het woord beweging roept wel allerlei associaties bij mij op. Het hart is vaak gevuld met gevoelens, of emoties wanneer deze sterker zijn, zo lijkt het. Biologisch gezien is het een fysiologische reactie in de hersenen. Het woord verbinding leidt mijns inziens naar het idee van relatie, iets waartoe we de vaardigheden hebben, die we ook kunnen toeschrijven aan het hart. Ik kom daar verderop op terug. Het hart is altijd in beweging, we noemen dat verlangen (betekenis 12).

In ‘Godhead’ schrijven Joe Griffin en Ivan Tyrrell dat huns inziens het hart werkt volgens pattern-matching. Volgens hen is liefde, daar heb ik het nu over, het gevolg van onvoorwaardelijke acceptatie van pattern-matching. Wanneer je echt van iemand houdt doe je dat onvoorwaardelijk, met heel je hart, je accepteert de ander zoals hij of zij is. Dat is tenminste hoe het voor mij werkt. Je irriteert je misschien af en toe (in wezen verlangen), maar je kijkt naar alle mogelijke verbindingen die je hebt met die persoon vanuit het gezichtspunt dat je weet wat de grenzen zijn van die liefde. Je ziet wanneer het goed is, de overeenkomsten duidelijker dan de tegenstellingen. Wanneer je de theorie van pattern-matching doortrekt, betekent dit dat de ultieme liefde de pattern-matching, de ‘Ik ben’ – staat, is, het je bewust zijn van het universum. Het open staan voor de rijkdom van het universum, de totale pattern of het universum. “Ik was een verborgen schat, en wilde bekend zijn, zo Ik schiep een schepping, maakte Mij bekend tot hen, en zij herkende Mij”. Zoals de idee God her en der beschreven wordt. ‘Ik ben’ of zelfbewustzijn ontstaat wanneer en er geen pattern-matching plaatsvindt, in ‘Godhead’. Het ontstaat door onzekerheid, bijvoorbeeld wanneer jouw liefde door de ander niet gezien of geaccepteerd wordt. Iets dat je dacht dat zou gebeuren, gebeurt niet, het verlangen wordt niet vervuld. Dit kan een langdurig onprettig gevoel opleveren of een plotselinge emotionele crisis.

Kort samengevat blijkt uit deze bescheiden blog dat het hart en de werking die we eraan toeschrijven bijna net zo wonderlijk zijn als de werking van onze hersenen.

Read more

Op deze mooie zonnige dag ben ik weer opnieuw naar de Amsterdamse waterleidingduinen gereisd, vooral om daar nieuwe, betere foto’s te maken van mijn favoriete vogel, de IJsvogel. Het fotograferen van vogels begon met allerlei klein spul in of vanuit tuinen, maar al snel ga ik naar grotere gebieden en gaat het om grotere vogels, zoals de Buizerd en wat later de Torenvalk. Sinds vorige zomer de IJsvogel. Een moeilijk te zien en te fotograferen klein vogeltje, zo ontzettend klein namelijk en zelden op zijn post. De ‘Alcedo atthis’, zoals het gedoopt is bovendien razendsnel wanneer het vliegt of duikt. De soortnaam atthis is mogelijk een verwijzing naar de Griekse schone ‘Atthis’ die door de Griekse dichteres Sappho werd aanbeden.

Het is een visser en vaste bezoekers van deze blog kennen het verhaaltje bij de foto op de homepage over de IJsvogel al. Het heeft grote zwarte ogen die pienter en brutaal in het rond kijken en een lange smalle snavel. Het is 16 cm hoog, zijn spanwijdte is ongeveer 25 cm en het weegt ongeveer  tussen de 34 en de 55 gram. Het is te zien in Europa, Azië en hier en daar in Noord Afrika. De IJsvogel kan een snelheid van 80 km per uur halen. Zoals gezegd is het een visser en daarin heeft het een ruime smaak,. Ik heb foto’s gezien van een IJsvogel met een vis in zijn bek die bijna tien keer groter was dan het zelf is. Dat kan natuurlijk gephotoshopt zijn, maar het zou mij niets verbazen wanneer deze kleine vogel tot grote dingen in staat is.

Deze vogel weet wat het is moeite te doen voor iets. De IJsvogel is dan een visser, maar het is geen watervogel. Het duikt met gevaar voor eigen leven daar het geen zwemvliezen, slecht vergroeide pootjes heeft en zijn veren zijn niet waterbestendig, niet vet genoeg. Daardoor blijft het niet drijven, maar kan het wel razendsnel diep duiken.

Bij de Inheemse Indianen heeft de IJsvogel de status van een krachtige magiër en sjamanistisch genezer. Bovendien worden ijsvogels gezien als boodschappers. Er is een verhaal waarin de dochter van de zon wordt ontvoerd en verstopt in de modder van de rivier. Een hele dag zochten alle mannen en wezens naar haar in de rivier, maar konden haar niet vinden. De ijsvogel was de laatste die op zoek ging. Hij blies met zijn tabakspijp over het water en gebruikte zijn magie om het water helder te maken. Toen het water helder was, doorkliefde de ijsvogel een mand, waarin het meisje verstopt zat. Hij haalde haar uit het water en bracht haar terug naar haar vader, de zon. 

In het verhaal over de Ark van Noach speelt  de IJsvogel de rol van verkenner, het is een van de eerste vogels die wordt uitgezonden om land te zoeken, na de duiven. De IJsvogel komt niet terug, het is zo blij vrij te zijn en hoog te kunnen vliegen na jaren van gevangenschap, dat het de ark en zijn missie vergeet. In het Christendom is de IJsvogel dan ook het symbool van vergeetachtigheid en boetedoening.

Zo is er toch nog een blog na een dag reizen en fotograferen, een aanvulling op wat er al op de blogpagina staat over deze wel heel bijzondere vogel die de blikvanger van deze blog is.

Read more

Vandaag is het Blue Monday, ook wel bekend als de meest deprimerende dag van het jaar. De maandag van de laatste volle week van de maand januari. Dit naar aanleiding van een formule die de Britse psycholoog Cliff Arnall in 2005 bedacht. Het zou gaan om een formule die wetenschappelijk verantwoord is:

[W = (D-d] x TQ

___________________

M x Na

W staat in deze formule voor het weer, D voor de schulden, d voor het maandelijkse salaris, T voor hoelang geleden het kerst was, Q staat voor hoe goed men nog de goede voornemens volhoudt, M voor het motivatieniveau en Na voor het gevoel om actie te ondernemen. In normale gesprekstaal betekent dit dat deze dag donker en vaak somber is, zoals deze Blue Monday en dat maandag voor veel mensen de eerste werkdag van de week is, telt ook mee. Dat de hoogte van de schulden en salaris voor veel mensen belangrijk is, moge duidelijk zijn. Dat de kerstvakantie voorbij is, en de eerstvolgende vakantie nog als ver weg wordt ervaren is vaak ook al geen pré. Onder de streep zien we dan het vermogen of het ontbreken daarvan om de goede voornemens uit te voeren en de motivatie daartoe. Het is volgens mij mogelijk dat naar gelang variabelen in de formule anders zijn of worden ervaren de intensiteit van de gevoelens van treurigheid, neerslachtigheid en weemoedigheid of zelfs depressie erger of minder erg zijn. De academische wereld heeft zo zijn bedenkingen bij de formule. Zo zou de eenheid ‘tijd’ ontbreken in de formule. Ook zou de formule tegen betaling ontworpen zijn in opdracht van een reisbureau. Het fenomeen Blue Monday blijkt echter wel te leven. Het is overigens niet te vertalen in het Nederlands. In het Nederlands betekent een blauwe maandag iets anders, namelijk iets dat je ooit kort in het verleden hebt gedaan, zoals bijvoorbeeld hardlopen als goed voornemen op 1 januari maar daarna nooit meer. 

Zelf vind ik Blue Monday ook wel een inspiratiebron. Een aantal jaren geleden heb ik op het Centraal Station in Amsterdam een foto gemaakt van de dak constructie met het tweede perron eronder zonder mensen erop. Het geheel heb ik in Photoshop negatief gemaakt en daarna turquoise  gekleurd. Het geeft een koud winters en neerslachtig beeld. En nu dus een blog over Blue Monday op maandag morgen. De kleur turquoise brengt mij bij de kleur blauw. Een kleur die naar het schijnt door veel mensen als koud, afstandelijk en niet vrolijk stemmend wordt ervaren.

Wat kan je doen op Blue Monday? Je kunt in bed blijven liggen of je er op een andere manier aan overgeven, wanneer je je dat kan veroorloven. Per slot van rekening is het slechts één dag op een totaal 365 dagen. Of je kunt er iets moois van maken. Zet je gevoelens en ideeën bij deze dag om in een stuk tekst, een foto of een tekening en kijk hoe je je daarna voelt.

Read more

‘Breathe, breathe in the air
Don’t be afraid to care
Leave, but don’t leave me
Look around and choose your own ground

For Long, you live and high you fly
And smiles you’ll give and tears you’ll cry
And all you touch and all you see

Run, rabbit, run
Dig that hole, forget the sun
And when al last the work is done
Don’t sit down, it’s time to dig another one

For long, you live and high you fly
But only if you ride the tide
And balanced on the biggest wave
You race towards an ealry grave’

Deze tekst komt van het nummer ‘Breathe’ op het album ‘The Darkside of the Moon’ van Pink Floyd. Het album wordt in maart 1973 uitgebracht, nu bijna vijftig jaar geleden. Het is mijns inziens nog steeds een iconische langspeler, die ik al vijftig jaar met veel genoegen beluister en waarvan ik meerdere exemplaren bezit.

De tekst begint met de invocatie om diep in te ademen, lief te hebben en je reis te beginnen, zonder je te verwijderen en toch vooral jezelf te blijven.

Het eerste refrein dat volgt beschrijft de wens dat je maar een lang, voorspoedig leven mag hebben. Dat je je spiritueel en emotioneel mag ontwikkelen en ervan mag genieten, ook van de materiële wereld.

Het daaropvolgende couplet opent met een verwijzing naar het verhaal ‘Alice in Wonderland’ en de oproep tot inkeer in jezelf om je te verdiepen, keer op keer opnieuw.

Het laatste refrein lijkt weer een wens, een wens voor je om met de stroom mee te gaan en te balanceren op de grootste golf die je kunt vinden, als een surfer. Maar dan is er een keerpunt, want het loopt niet goed af wanneer je zo leeft, het leidt volgens de schrijvers van het nummer, Richard Wright en David Gilmour, tot een vroegtijdige dood. Spiritueel of fysiek lijkt mij.

De tekst is duidelijk een erfenis van de voorafgaande flower power van de jaren zestig. Liefde zou het belangrijkste streven in het leven moeten zijn, maar is dat vaak niet. Het nummer is een inleiding tot de rest van de nummers van het album. Het is een conceptalbum, dit is een album waarop alle nummers bij elkaar horen en een consistent verhaal vertellen. ‘The Darkside of the Moon’ is een album dat de diverse kwalen van de jaren zeventig van de vorige eeuw behandelt, zoals bijvoorbeeld verveling, geld, oorlog en waanzin.
Er zijn tussen de vijftig en zeventig miljoen exemplaren van verkocht.

De genoemde thema’s zijn vandaag de dag nog even relevant als vijftig, zestig jaar geleden. Net als ademhalen blijft liefde een voorwaarde voor leven, niet alleen om het contact tussen alle deelnemers aan de menselijke samenleving te smeren en vorm te geven, maar ook om het voortbestaan van diezelfde mensheid te waarborgen. Vluchten, ook één van de thema’s van ‘Breathe’, is dan niet een oplossing, alhoewel soms een voorstelbaar verlangen. Het onder ogen komen van de situatie en het naar beste weten ermee omgaan is dan een betere keuze.

Read more

Gisteren heb ik het over de lelie gehad en dat deze onder andere een symbool van maagdelijkheid en zuiverheid is, bijvoorbeeld als een symbool van de maagd Maria. Vandaag ga ik verder met zo’n veel vereerde vrouw, de Romeinse Godin Venus, aan wie ikzelf eergisteren de fotocollage Venus van de lage landen gewijd heb. Venus, een godin wier verering begint als beschermvrouwe tegen de zonde.

Op 1 april wordt, in het jaar 293 voor Christus de Veneralia gevierd. Het is het Oud-Romeinse festival van Venus Verticordia, de godin van de liefde en schoonheid (vgl de Griekse Godin Aphrodite wier cultus later begon in 217 voor Christus). De aanbidding van de godin Fortuna Virilis is ook onderdeel van dit festival. Het standbeeld van Venus in de oudste Venustempel ooit gebouwd in Latium, midden Italië, met als hoofdstad Rome, wordt gewassen en met bloemen getooid. Het wassen is een oud gebruik van reiniging van zonden. Wie wil er niet van Venus afstammen? In ieder geval de Romeinse keizers Julius Ceaesar en Augustus wilde dit wel en lieten hun geslacht teruggaan tot Aeneas, de zoon Venus, volgens de aloude mythen. Ook Julius Caesar wijdde een tempel aan Venus (de Verwekster)

Om even terug te aan naar de Heilige Maagd Maria, in de derde eeuw ziet de Venus Caelestis, de hemelse Venus, het licht. Zij is de beschermheilige van de stad Rome met de grootste tempel gewijd aan Venus. Het schijnt dat de openlijke of genoteerde verering van Venus door gaat tot in ieder geval het begin van de vierde eeuw. In die tijd verordineert de keizer Constantijn de Grote dat het Christelijk geloof dé religie van het Romeinse rijk wordt en stelt een paleis ter beschikking aan de pausen die er tot het jaar 1508 in wonen. De zondag als rustdag wordt door hem ingesteld in het jaar 321. De zondag als dag van de zon wordt dan al als een rustdag door het volk gezien in het religieuze leven van die tijd.

Het is niet te doen alle kunstwerken ooit opgedragen aan de Godin van de liefde hier te noemen, het zijn er ontelbare. Het bekendst is waarschijnlijk de Venus van Milo of Aphrodite van Melos eigenlijk, een Grieks marmeren beeldhouwwerk van rond 130 voor Christus dat in onze tijd vooral bekend is vanwege het ontbreken van beide armen. Het wordt in het jaar 1820 door een boer in een weiland op het eiland Milo in de Egeïsche Zee (Grieks: Melo) gevonden. Een andere kunstuiting die alom bekend mag worden beschouwd is de Geboorte van Venus dat in 1485 geschilderd is door Botticelli. Weer later, in 1968 , bedacht de Spaanse kunstenaar Salvador Dali de Venus met laden, geïnspireerd door de “Traumdeutung’ van Sigmund Freud. Dali verbeeldt hier de geheime laden van het onbewuste die op onverwachte momenten kunnen worden geopend. Een paar jaar eerder, in 1965 wordt het nummer “Venus in furs” (Venus in bont ) van de hand van Lou Reed opgevoerd tijdens het debuutoptreden van de Amerikaanse band The Velvet Underground. Het is geïnspireerd op de gelijknamige novelle van Leopold von Sacher-Masoch, die schreef over seksuele onderwerping en naar wie de term masochisme is vernoemd. Uiteindelijk hebben we ons met mijn blog over Venus aan een tegenovergestelde symboliek onderworpen zo lijkt het.

Read more